Hislerimiz, niyetlerimizi ortaya daha net çıkaran bir güçtür. Dünyayla aramızdaki uzlaşımı sağlayan bir mahkeme. O mahkemede kendi kararlarımızı bir sonuca bağlıyor, o sonuçlarla kendimize bir yol çiziyoruz. kimi vakit düşünüyorum da mantığımızı birçok vakit devre dışı bırakan, tartısını her vakit vücudumuzun her köşesinde hissettiren hislerimiz, sonuçlar bir bir önüne döküldüğünde asla mesuliyet kabul etmiyor. Mantığımızın bizi o yoldan çevirmeye çalıştığı anlarda onunla bir savaşa girmeseydi şayet, Frida Kahlo’nun bedensel acıları, Saileri’nin Mozart’ı kıskançlığı, Dali’nin kendine beslediği sonsuz sevdası, Nazım’ın yabancı bir ülkede yaşaması mümkün olur muydu ? Bu savaştan galip gelen şey hayatımızın bir ekip seçimleri olarak karşımıza çıkar mıydı ?
Psikoloji bilimine göre his şu biçimde tanımlanır: ‘Bir olay, kişi ya da objenin insanın iç dünyasında ve vücudunda uyandırdığı izlenim ve reaksiyonlar.’ Psikolojide ekseriyetle gözlenebilen ve ölçülebilen hisler ele alınır. Direkt ya da dolaylı olarak gözlenemeyen (örn: merhamet…) hisler ele alınmaz. Psikoloji biliminin ele aldığı temel hislerden kimileri haz, endişe, korku, merak, öfke ve saldırganlıktır. Tarifte da söylenildiği üzere bu hisler bizlerde bir grup reaksiyonlara yol açabiliyor. Örneğin; rastgele bir tehdit ya da gerilim durumunda savunmaya geçiyor ve şiddetli fizyolojik reaksiyonlar veriyoruz. Bu reaksiyonlar genel olarak olağan duruma karşı oluşturduğumuz his bileşiminden kaynaklanıyor. Pekala, bütün bu tepkisel matematik ortasında aşk nerede kalıyor ?
Aşkın genel bir tarifini yapmak mümkün değildir. her insanın kendine nazaran bir aşk tarifi vardır. Aşk, toplumsal antropologlara göre “Cinsel bir tutkudur.’ Psikologlara göre, “Aşk hem olağan birebir vakitte nörotik olmaktır, yaratıcı ve yıkıcıdır.” Filozoflara göre, “Aşk erkekler için diğerdir, bayanlar için öteki. Ancak herkes için uygunluğun ve berbatlığın, hoşluğun ve berbatlığın esas deposudur ve ya aşık olana dek, o güne kadar hiç aşık olmadığınızı anladığınız bir durumdur.’ Siz hangi tarifi kabul ederdiniz? Muhtemelen bir sözle ya da bir iç çekişle tanımlayabileceğimiz bir bahis aşk. Üstüne söylenmiş, yazılmış, yaşanmış, lisandan lisana anlatılagelmiş bulunmasına karşın tek bir tanıma sığınamıyoruz. Her aşığın aşkı yaşama biçiminin farklı olması bunda en büyük etken. Kimilerimiz için coşkulu, kimilerimiz için utangaç davranışlara niçiniyet veren bir olgu için ömrümüzü yaşayış biçimimiz onu da etkiliyor diyebiliriz.
Aşık olduğumuzu hissettiğimiz an beynimizin ‘ödül sistemi’ olarak nitelendirilen kısımları etkinleşiyor. Bu bakımdan salgılanan dopamin hormonuyla birlikte aşık olduğumuz kişiyi ‘ödül’ olarak algılıyor. Bu hormon salgısı aşık olduğumuz bireyle birbirimize daha fazla tutku ile bağlanmamızı sağlıyor. Bize ömrümüzün kalan kısmını memnun bir biçimde geçirebileceğimizi gösteren, her an içimizdeki kelebeklerin sonsuza kadar yaşayabileceğini göstermeye çalışan bir ödül mekanizması… Bir kelamın, bir bakışın, bir davranışın hayatımızın bütün taşlarını yerinden oynatıp bir daha dizayn ettirmesine sebep olması durumu. Kendimiz için diktiğimiz bir ağacın büyümesini beklerken bir anda bütün ormana sahipmiş üzere her yere gülücükler saçarak ömrümüze devam ediyoruz. Tesirinde kaldığımız bu keyif halini yine yeniden yaşama isteğini bastırmayıp bu hissin üstüne daha fazlaca gitmeye başlıyoruz. bu biçimdece bulutların üzerinde bize problemsiz bir ömür bahşeden ‘his’ bir anda bağımlılığa dönüşüyor.
Bu bağımlılık ‘takıntılı olma’ haliyle örtüşüyor ve bir manada doyumsuz tutkuların kaynağı olan aşk, ruhsal bir bozukluğa dönüşebiliyor. Coşkun ruh hali denetim edilmesi epey sıkıntı bir hal almaya başladığında önüne geçilmesi fazlaca sıkıntı duvarlar örebiliyor hayatlarımıza ve kişi bunu lakin o duvarın altında kaldığında kavrayabiliyor. Bir anda istikrarı bozulan ruh hali ve düşen hormonsal kıymetlerle bir arada, sevdiğinden yoksun kalan kişi için dünya sonsuza kadar dönmeye son vermiş hissi uyandırıyor. bu biçimdece dehşet, depresyon, anksiyete üzere belirtiler ortaya çıkıyor.
Yazın dünyamızda anlatılan ölümsüz aşkların yerini, içimizdeki bizi biz yapan biroldukca şeyin ölüşüyle yarıştırmaya başlıyoruz. İşte tam da bu noktada bir his olarak tanımlanamayan aşk, bizim için dünyanın en şanlı duygusu olmayı nasıl başarmış olabilir ? Aşkla kalın…
Psikoloji bilimine göre his şu biçimde tanımlanır: ‘Bir olay, kişi ya da objenin insanın iç dünyasında ve vücudunda uyandırdığı izlenim ve reaksiyonlar.’ Psikolojide ekseriyetle gözlenebilen ve ölçülebilen hisler ele alınır. Direkt ya da dolaylı olarak gözlenemeyen (örn: merhamet…) hisler ele alınmaz. Psikoloji biliminin ele aldığı temel hislerden kimileri haz, endişe, korku, merak, öfke ve saldırganlıktır. Tarifte da söylenildiği üzere bu hisler bizlerde bir grup reaksiyonlara yol açabiliyor. Örneğin; rastgele bir tehdit ya da gerilim durumunda savunmaya geçiyor ve şiddetli fizyolojik reaksiyonlar veriyoruz. Bu reaksiyonlar genel olarak olağan duruma karşı oluşturduğumuz his bileşiminden kaynaklanıyor. Pekala, bütün bu tepkisel matematik ortasında aşk nerede kalıyor ?
Aşkın genel bir tarifini yapmak mümkün değildir. her insanın kendine nazaran bir aşk tarifi vardır. Aşk, toplumsal antropologlara göre “Cinsel bir tutkudur.’ Psikologlara göre, “Aşk hem olağan birebir vakitte nörotik olmaktır, yaratıcı ve yıkıcıdır.” Filozoflara göre, “Aşk erkekler için diğerdir, bayanlar için öteki. Ancak herkes için uygunluğun ve berbatlığın, hoşluğun ve berbatlığın esas deposudur ve ya aşık olana dek, o güne kadar hiç aşık olmadığınızı anladığınız bir durumdur.’ Siz hangi tarifi kabul ederdiniz? Muhtemelen bir sözle ya da bir iç çekişle tanımlayabileceğimiz bir bahis aşk. Üstüne söylenmiş, yazılmış, yaşanmış, lisandan lisana anlatılagelmiş bulunmasına karşın tek bir tanıma sığınamıyoruz. Her aşığın aşkı yaşama biçiminin farklı olması bunda en büyük etken. Kimilerimiz için coşkulu, kimilerimiz için utangaç davranışlara niçiniyet veren bir olgu için ömrümüzü yaşayış biçimimiz onu da etkiliyor diyebiliriz.
Aşık olduğumuzu hissettiğimiz an beynimizin ‘ödül sistemi’ olarak nitelendirilen kısımları etkinleşiyor. Bu bakımdan salgılanan dopamin hormonuyla birlikte aşık olduğumuz kişiyi ‘ödül’ olarak algılıyor. Bu hormon salgısı aşık olduğumuz bireyle birbirimize daha fazla tutku ile bağlanmamızı sağlıyor. Bize ömrümüzün kalan kısmını memnun bir biçimde geçirebileceğimizi gösteren, her an içimizdeki kelebeklerin sonsuza kadar yaşayabileceğini göstermeye çalışan bir ödül mekanizması… Bir kelamın, bir bakışın, bir davranışın hayatımızın bütün taşlarını yerinden oynatıp bir daha dizayn ettirmesine sebep olması durumu. Kendimiz için diktiğimiz bir ağacın büyümesini beklerken bir anda bütün ormana sahipmiş üzere her yere gülücükler saçarak ömrümüze devam ediyoruz. Tesirinde kaldığımız bu keyif halini yine yeniden yaşama isteğini bastırmayıp bu hissin üstüne daha fazlaca gitmeye başlıyoruz. bu biçimdece bulutların üzerinde bize problemsiz bir ömür bahşeden ‘his’ bir anda bağımlılığa dönüşüyor.
Bu bağımlılık ‘takıntılı olma’ haliyle örtüşüyor ve bir manada doyumsuz tutkuların kaynağı olan aşk, ruhsal bir bozukluğa dönüşebiliyor. Coşkun ruh hali denetim edilmesi epey sıkıntı bir hal almaya başladığında önüne geçilmesi fazlaca sıkıntı duvarlar örebiliyor hayatlarımıza ve kişi bunu lakin o duvarın altında kaldığında kavrayabiliyor. Bir anda istikrarı bozulan ruh hali ve düşen hormonsal kıymetlerle bir arada, sevdiğinden yoksun kalan kişi için dünya sonsuza kadar dönmeye son vermiş hissi uyandırıyor. bu biçimdece dehşet, depresyon, anksiyete üzere belirtiler ortaya çıkıyor.
Yazın dünyamızda anlatılan ölümsüz aşkların yerini, içimizdeki bizi biz yapan biroldukca şeyin ölüşüyle yarıştırmaya başlıyoruz. İşte tam da bu noktada bir his olarak tanımlanamayan aşk, bizim için dünyanın en şanlı duygusu olmayı nasıl başarmış olabilir ? Aşkla kalın…