Agresyon (saldırganlık) kendi ortasında 2 ye ayrılmaktadır, birincisi düşmanca saldırganlık yani öbür bir canlıya denetim edilemeyen bir dürtü ile cevap verme yahut diğerlerini inciten ya da incitebilecek her türlü davranış sergileme, kişinin bilerek ve isteyerek zulüm etme dileği olarak da tanımlayabiliriz. Araçsal saldırganlığı ise muhakkak bir hedef güderek diğerlerine ziyan vermek olarak tanımlayabiliriz. Bu saldırganlık ebeveyn-çocuk bağlantısında sözel olarak yetersiz kalındığın fazlaca karşılaştığımız bir çeşit. Çoklukla saldırganlık deyince aklımıza fizikî saldırganlık gelir lakin çocuklar için saldırganlığı üç boyutta ele alabiliriz; fizikî, sözel ve iletişimsel saldırganlık. Okul öncesi periyodundaki çocuklarda daha hayli fizikî ve sözel saldırganlık görülmektedir. Bu yazımda fizikî saldırganlığı ele alacağım. Çocukların fizikî saldırganlık davranışları tekme akmak, tokat atmak, yumruk atmak, ısırma halinde olabilir, bununla birlikte fizikî saldırıyı obje aracılığıyla da yapabilirler.
Kendinizi “bu çocuk bunu nereden öğrendi”, “hiç bu biçimde şeyler yapmazdı” üzere cümleler kurarken buluyor olabilirsiniz bunu özetlemek gerekirse açıklayacak olursam; öğrenmede faklı stratejiler vardır ve bizler davranışsal stratejiler kullanırız taklit ve müşahede yaparak davranışı içselleştiririz. Bu öğrenme biçimi yararlı ve bizi öteki canlılardan ayıran bir özellik bulunmasına karşın bunun öğrenme ve taklit evresinde olan bir çocuk için olumsuz bir tesiri vardır. Çocuklar aşikâr bir yaşa kadar davranışları olduğu üzere kopyalarlar ilgisiz/verimsiz davranışlarda bunlara dâhildir.
Albert Bandura çocukların en değerli öğrenme yaşantılarının oburlarının davranışlarını gözlemleyerek oluştuğunu savunur. Bandura, bu tıp öğrenmeye müşahede yoluyla öğrenme tarifini yapar. İnsan toplumsal bir canlıdır bu niçinle asla yalnız olmayacaktır buna bağlı olarak da saldırganlık insan yaşadıkça var olacak bir olgudur. Saldırganlık, anne-babalardan, arkadaş kümelerinden ve kitle bağlantı araçlarından öğrenildiğini savunmuştur. Bandura’nın Toplumsal Öğrenme Kuramını göz önüne alırsak; Bir davranış sergilendiğinde bu davranışı ödüllendirmek reaksiyonların sonrasındasında yinelanma mümkünlüğünü arttırırken, cezalandırılan yansılar olasılıkla sona erecek ve tekrar yenidenlanmayacak diyebiliriz.
Bu yazdıklarımızdan yola çıkarak diyebiliriz ki;
Saldırganlık Davranışlarını Etkileyen başka Faktörler
Kendinizi “bu çocuk bunu nereden öğrendi”, “hiç bu biçimde şeyler yapmazdı” üzere cümleler kurarken buluyor olabilirsiniz bunu özetlemek gerekirse açıklayacak olursam; öğrenmede faklı stratejiler vardır ve bizler davranışsal stratejiler kullanırız taklit ve müşahede yaparak davranışı içselleştiririz. Bu öğrenme biçimi yararlı ve bizi öteki canlılardan ayıran bir özellik bulunmasına karşın bunun öğrenme ve taklit evresinde olan bir çocuk için olumsuz bir tesiri vardır. Çocuklar aşikâr bir yaşa kadar davranışları olduğu üzere kopyalarlar ilgisiz/verimsiz davranışlarda bunlara dâhildir.
Albert Bandura çocukların en değerli öğrenme yaşantılarının oburlarının davranışlarını gözlemleyerek oluştuğunu savunur. Bandura, bu tıp öğrenmeye müşahede yoluyla öğrenme tarifini yapar. İnsan toplumsal bir canlıdır bu niçinle asla yalnız olmayacaktır buna bağlı olarak da saldırganlık insan yaşadıkça var olacak bir olgudur. Saldırganlık, anne-babalardan, arkadaş kümelerinden ve kitle bağlantı araçlarından öğrenildiğini savunmuştur. Bandura’nın Toplumsal Öğrenme Kuramını göz önüne alırsak; Bir davranış sergilendiğinde bu davranışı ödüllendirmek reaksiyonların sonrasındasında yinelanma mümkünlüğünü arttırırken, cezalandırılan yansılar olasılıkla sona erecek ve tekrar yenidenlanmayacak diyebiliriz.
Bu yazdıklarımızdan yola çıkarak diyebiliriz ki;
Bir çocuk konutta şiddete maruz kalıyorsa,
Aile fertlerinden rastgele biri şiddete maruz kalıyorsa,
Okulunda akranlarından şiddet içerikli davranışlar görüyorsa,
Yaşlarından dolayı kurgu ile gerçeği tam ayıramayan çocuklar kitle bağlantı araçları yardımıyla şiddet içerikli davranışlar sergileyen karakterler görüyorsa (televizyonda, bilgisayar oyunlarında gibi), çocuğun bu davranışları taklit etmesi, kopyalaması ve içselleştirmesi olağan bir durum haline gelebilir.
Çocuk vurduğunda gülmek,
İstediği her şeyi saldırganlık yoluyla elde etmesine müsaade etmek,
Ebeveynin davranışı övmesi vb.
Saldırganlık Davranışlarını Etkileyen başka Faktörler
Toplumsal ve duygusal gelişimleri desteklenemeyen çocuklar
Hayal kırıklığı, öfke üzere hisleri muhakkak edemeyen çocuklar
Bir yahut birden çok kardeşe sahip olan çocuklar
Bağlantı marifetlerinin eksikliği