Beden lisanımızı anlayabilmek için evvel hisleri anlamamız gerekir. Öfkeli hissettiğimizde, korktuğumuzda yahut şaşırdığımızda vücudumuz farklı yansılar verir. Zira kan akışı his durumuna göre vücudun farklı yerlerine ağırlaşır. Bir olay yaşadığımızda birinci vakit içinderda fizyolojik reaksiyon veririz, akabinde his sistemimiz devreye girer. Örneğin; bir aslan gördüğümüzde beyinde amigdala bölgesi aktive olur ve bu biçimdece dehşet hissini ağır hissederiz. Bunun kararında kan akışı kaçmayı kolaylaştıracak biçimde bacaklardaki kaslara yönelir. Evrimsel açıdan baktığımızda hayatta kalmak için hislere gereksinimimiz vardır bir tehlike gördüğümüz vakit savaş kaç sistemi devreye girer. Çeşidin birinci maksadı hayatta kalabilmektir.
Duygular hayat için gerekli olan yaşadığımız olayları söz etme biçimimizdir. Örneğin; haksızlığa uğradığımızda öfkelenir, sevdiğimiz birini kaybettiğimizde üzülür, başarılı olduğumuzda memnun oluruz ve bunu hislerle tabir ederiz
Duygu, beynin fonksiyonları ile oluşur Limbik sistem olarak tanımlanan bölge, beyin-duygu münasebetinde değerlidir . Ventromedial prefrontal korteks, duygusal yansıları düzenlemede aktif rol oynar. Amigdala, kaygı öfke ile bağlantılıdır. Araştırmalar seratonin düzeyi düşükse öfke ve saldırganlığın arttığını söyler
Yüz geribildirim hipotezine bakılırsa gülümsediğimizde olumlu his kasları aktive olur ve bu durum hormon salınımını tetikler. Evvel fizyolojik reaksiyon daha sonra his oluşumu hipotezine dayanarak memnun olmadığımız anlarda bile gülümsediğimizde olumlu hisler yaşarız. Olumlu hisleri yaşadığımızda olumlu kararlar verme ihtimalimiz daha yüksektir
Bir olayla ilgili karar verirken beynimiz fazlaca biroldukça ihtimal evvel zihinde yaşar ve bu olasılıklara karşı oluşturulan duygusal cevaplara göre berbat ihtimalleri otomatik olarak eleyerek karar verir. Aslında bilişlere verilen duygusal cevaplar kararlarımızda faaldir.
Damasio’ya bakılırsa hisler temel ve toplumsal olarak ikiye ayrılır: Temel hisleri bilinçdışı süreçlerde, toplumsal hisleri ise öğrenme ve çevresel faktörlerle bağlı olduğunu tabir eder. Hatta epey akılcı daima mantığıyla hareket ediyorum diyen beşerler bile aslında farkında olmadan bilinçdışı hislerle hareket edebilir kuvvetli hisler kanıyı tesirler.
Duyguları öğrenebiliyor muyuz? Yapılan hayvan deneylerinde bir farenin şok ile bir arada sesin eşleştirilirmesinde farelerde bir süre daha sonra o sesi duyduğunda dehşet yaşadıkları ve endişe hissini ne koşulla aldıklarını öğrendiğini görüyoruz birebir biçimde beşerler da travmatik anılarında on eşleşen koku ve ses üzere uyaranlarla anksiyeteye eşleştirilir ve buna misal koku ve seslerden anksiyete ataklari yaşayabilir. Bu araştırmalar doğrultusunda şunu söyleyebiliriz: hayvan deneylerinde ve insanların yaşadıkları tecrübelerden yola çıkarak endişe öğrenilir ve bu beyinde amigdala ile bağlıdır. Kaygı üzere öteki hisleri da öğreniyoruz.
Empati sözünün Türkçe manası kişinin eş duyum sağlayabilmesidir yani kişi kendisini karşısındakinin yerine koyarak onun neler hissettiğini duygu, fikir ve davranışlarının neler olabileceğini anlayabilmesi olarak tanımlanır. Empatinin ruhsal boyutu daha gündemde bulunmasına karşın, biyolojik boyutunun da olduğu kanıtlanmıştır. Empati ile ilgili nörobilim çalışmalarında ağrı ile ilgili şu biçimde bir deney yapılmıştır: Öbür birisinin ağrısına tanıklık ettiğimizde somatasensoryal sürece aktive olacağı için beyninizdeki nöral ağın bir kısmı da aktive olur ağrıyı deneyimleriz. Motamot nöronların aktivasyonu ile karşımızdaki insanın hissettiklerini anlayabilir, empati kurabilir ve toplumsal bağlantılarımızı düzenleyebiliriz. Birden fazla vakit sorarız kendimize niye birtakım beşerler daha empatik? Bu sorunun karşılığını yalnızca psikoloji bilimi ile birlikte biyoloji ile alakalı olduğunu da hatırlamalıyız. herkesin kendine özel biyolojik, ruhsal ve toplumsal yapılanması var bu niçinle birbirimizle kıyaslamamalıyız. Ruhumuza vücudumuza bize yeterli gelen, yalnız hissetmeyeceğimiz, inanç duyduğumuz beşerlerle vakit geçirmeye itina göstermeliyiz. Son olarak Aristoteles’in öfke duygusu ile hoş bir kelamını paylaşmak isterim: Her kişi öfkelenir, bu epey kolaydır; lakin tam istenilen bireye, tam ölçüsünde, tam vaktinde, tam yerinde, tam sistemince öfkelenmek, ne her insanın yetkinliğindedir, ne de kolaydır.
Duygular hayat için gerekli olan yaşadığımız olayları söz etme biçimimizdir. Örneğin; haksızlığa uğradığımızda öfkelenir, sevdiğimiz birini kaybettiğimizde üzülür, başarılı olduğumuzda memnun oluruz ve bunu hislerle tabir ederiz
Duygu, beynin fonksiyonları ile oluşur Limbik sistem olarak tanımlanan bölge, beyin-duygu münasebetinde değerlidir . Ventromedial prefrontal korteks, duygusal yansıları düzenlemede aktif rol oynar. Amigdala, kaygı öfke ile bağlantılıdır. Araştırmalar seratonin düzeyi düşükse öfke ve saldırganlığın arttığını söyler
Yüz geribildirim hipotezine bakılırsa gülümsediğimizde olumlu his kasları aktive olur ve bu durum hormon salınımını tetikler. Evvel fizyolojik reaksiyon daha sonra his oluşumu hipotezine dayanarak memnun olmadığımız anlarda bile gülümsediğimizde olumlu hisler yaşarız. Olumlu hisleri yaşadığımızda olumlu kararlar verme ihtimalimiz daha yüksektir
Bir olayla ilgili karar verirken beynimiz fazlaca biroldukça ihtimal evvel zihinde yaşar ve bu olasılıklara karşı oluşturulan duygusal cevaplara göre berbat ihtimalleri otomatik olarak eleyerek karar verir. Aslında bilişlere verilen duygusal cevaplar kararlarımızda faaldir.
Damasio’ya bakılırsa hisler temel ve toplumsal olarak ikiye ayrılır: Temel hisleri bilinçdışı süreçlerde, toplumsal hisleri ise öğrenme ve çevresel faktörlerle bağlı olduğunu tabir eder. Hatta epey akılcı daima mantığıyla hareket ediyorum diyen beşerler bile aslında farkında olmadan bilinçdışı hislerle hareket edebilir kuvvetli hisler kanıyı tesirler.
Duyguları öğrenebiliyor muyuz? Yapılan hayvan deneylerinde bir farenin şok ile bir arada sesin eşleştirilirmesinde farelerde bir süre daha sonra o sesi duyduğunda dehşet yaşadıkları ve endişe hissini ne koşulla aldıklarını öğrendiğini görüyoruz birebir biçimde beşerler da travmatik anılarında on eşleşen koku ve ses üzere uyaranlarla anksiyeteye eşleştirilir ve buna misal koku ve seslerden anksiyete ataklari yaşayabilir. Bu araştırmalar doğrultusunda şunu söyleyebiliriz: hayvan deneylerinde ve insanların yaşadıkları tecrübelerden yola çıkarak endişe öğrenilir ve bu beyinde amigdala ile bağlıdır. Kaygı üzere öteki hisleri da öğreniyoruz.
Empati sözünün Türkçe manası kişinin eş duyum sağlayabilmesidir yani kişi kendisini karşısındakinin yerine koyarak onun neler hissettiğini duygu, fikir ve davranışlarının neler olabileceğini anlayabilmesi olarak tanımlanır. Empatinin ruhsal boyutu daha gündemde bulunmasına karşın, biyolojik boyutunun da olduğu kanıtlanmıştır. Empati ile ilgili nörobilim çalışmalarında ağrı ile ilgili şu biçimde bir deney yapılmıştır: Öbür birisinin ağrısına tanıklık ettiğimizde somatasensoryal sürece aktive olacağı için beyninizdeki nöral ağın bir kısmı da aktive olur ağrıyı deneyimleriz. Motamot nöronların aktivasyonu ile karşımızdaki insanın hissettiklerini anlayabilir, empati kurabilir ve toplumsal bağlantılarımızı düzenleyebiliriz. Birden fazla vakit sorarız kendimize niye birtakım beşerler daha empatik? Bu sorunun karşılığını yalnızca psikoloji bilimi ile birlikte biyoloji ile alakalı olduğunu da hatırlamalıyız. herkesin kendine özel biyolojik, ruhsal ve toplumsal yapılanması var bu niçinle birbirimizle kıyaslamamalıyız. Ruhumuza vücudumuza bize yeterli gelen, yalnız hissetmeyeceğimiz, inanç duyduğumuz beşerlerle vakit geçirmeye itina göstermeliyiz. Son olarak Aristoteles’in öfke duygusu ile hoş bir kelamını paylaşmak isterim: Her kişi öfkelenir, bu epey kolaydır; lakin tam istenilen bireye, tam ölçüsünde, tam vaktinde, tam yerinde, tam sistemince öfkelenmek, ne her insanın yetkinliğindedir, ne de kolaydır.