Kişilik Nedir ?
En temel olarak, kişilik, bir kişiyi eşsiz kılan kanıların, hislerin ve davranışların karakteristik kalıplarıdır. Kişiliğin birey ortasında ortaya çıktığı ve hayat boyunca pek dengeli kaldığı düşünülmektedir. Kişiliğin biroldukça farklı tarifi olsa da, birden fazla kişinin davranışını varsayım etmeye ve açıklamaya yardımcı olabilecek davranış kalıplarına ve özelliklerine odaklanır. Kişilik açıklamaları, kişilik özelliklerinin genetik açıklamalarından, bireyin kişiliğini şekillendirmede etrafın ve tecrübenin rolüne kadar çeşitli tesirlere odaklanabilir (Aytaç, 2001). İnsanların, kişilik özelliklerini gündelik hayatında sıfatlar kullanarak tanımlama eğilimleri vardır. Lakin aslında bu sıfatların kişiliğimizi açıklamada yetersiz kaldığı çalışmalarda görülmüştür. Bu çalışmalarda kişilik, psikologlar için şahıstaki sistemlerin gelişmesinde rolü olan bir kavram olarak bulunmaktadır (Tett ve Christiansen, 2007).
Karakter özelliği ve toplumsal bilişsel yaklaşımlarla başarılı bir biçimde anlamak için kişilik özelliğinin ne manaya geldiği konusunda biraz netlik gereklidir. Tarihî olarak, kişilik özelliği kavramı ile ilgili fazlaca fazla tanımlayıcı karışıklık olmuştur. Bir başlangıç noktası olarak, kişilik ve değerlendirmede öne sürülen kişiyi düşünmek mantıklıdır. Toplumsal bilişsel modelin açıklamalarının birçoklarında kişilik ve değerlendirmenin bir kararı olarak ortaya çıkan kişilik özelliği teriminin ‘değişmezlik özelliği olduğu düşünülmüştür (Mischel & Shoda, 1995). Yani, kişilik özellikleri farklı durumlarda birebir biçimde davranmak olarak tanımlanır diyebiliriz. Bir bireyin kişiliği benzersizdir, şahsidir ve davranışının temel belirleyicisidir. Kişilik farklılıkları niçiniyle, bireyler farklı durumlara reaksiyon verme biçimlerinde farklılık gösterir. Kimi kişilik teorisyenleri, kişi-durum etkileşimini, yani kişiliğin toplumsal öğrenme taraflarını tanıma gereksinimini vurgular. bu biçimde bir yorum, insan davranışının incelenmesi için pek manalıdır (Shalbukil, 2008).
Bir işe başvurursanız, şahsi niteliklerinizi listelemeniz istenecektir. Patronlar, kişiliğinizin bir dereceye kadar sabit olduğunu ve bir yıldan başkasına pek değişmeyeceğini var iseyıyorlar, Çoğumuz bu fikirle bağ kurabiliriz, fakat kişiliğimiz nereden geliyor? Genlerimizde mi yoksa daha hayli çocukluğumuzun şartları tarafınca mı yaratılmış? olağan olarak yanıt her ikisi. Davranışımızı yalnızca beynimiz ve ortasında çalışan kimyasallar genler tarafınca yapıldığı için etkileyen genlerin olması kaçınılmazdır. Fakat, dahil olan yüzlerce genden rastgele birini bulmaya çalışmak, her insanın bildiği üzere zordur. Davranışın genetiği karmaşıktır zira kişilikler karmaşıktır. Bilim insanları, genlerin davranışı nasıl etkilediğini anlamada çabucak hemen yeni muvaffakiyet elde etmeye başladılar.
Kişiliği Etkileyen Faktörler
Kişilik oluşumu ve gelişimi üzerine yapılan biroldukça araştırma kararında; uzmanlar çocuğun 5-6 yaşına kadar ki devrinin kişiliğinin oluşmasında büyük bir tesire sahip olduğunu desteklemektedirler. bu vakitte çocuğun kalıtım yoluyla sahip olduğu genetik özellikleri ve çevresel faktörler bir ortaya gelerek çocuğun kendine has bir karakterinin oluşmasına ışık tutmaktadırlar (Özdemir, 2012). Çocuğun anne ve babasından aldığı genler ekseriyetle çocuğun zekasında, karakterinde ve kabiliyetlerinde rol oynarken; etraf ise çocuğun yeme-içme alışkanlığı üzere gözlemleyerek edindiği meziyetler üzerinde tesir sahibidir. Olağan ki çocuğun birinci tanıştığı etraf annesi ve babası olduğu için, ebeveyn kavramı çocuğun kişilik gelişinde hem genetik birebir vakitte çevresel etmen olarak büyük bir tesire sahiptir.
En temel olarak, kişilik, bir kişiyi eşsiz kılan kanıların, hislerin ve davranışların karakteristik kalıplarıdır. Kişiliğin birey ortasında ortaya çıktığı ve hayat boyunca pek dengeli kaldığı düşünülmektedir. Kişiliğin biroldukça farklı tarifi olsa da, birden fazla kişinin davranışını varsayım etmeye ve açıklamaya yardımcı olabilecek davranış kalıplarına ve özelliklerine odaklanır. Kişilik açıklamaları, kişilik özelliklerinin genetik açıklamalarından, bireyin kişiliğini şekillendirmede etrafın ve tecrübenin rolüne kadar çeşitli tesirlere odaklanabilir (Aytaç, 2001). İnsanların, kişilik özelliklerini gündelik hayatında sıfatlar kullanarak tanımlama eğilimleri vardır. Lakin aslında bu sıfatların kişiliğimizi açıklamada yetersiz kaldığı çalışmalarda görülmüştür. Bu çalışmalarda kişilik, psikologlar için şahıstaki sistemlerin gelişmesinde rolü olan bir kavram olarak bulunmaktadır (Tett ve Christiansen, 2007).
Karakter özelliği ve toplumsal bilişsel yaklaşımlarla başarılı bir biçimde anlamak için kişilik özelliğinin ne manaya geldiği konusunda biraz netlik gereklidir. Tarihî olarak, kişilik özelliği kavramı ile ilgili fazlaca fazla tanımlayıcı karışıklık olmuştur. Bir başlangıç noktası olarak, kişilik ve değerlendirmede öne sürülen kişiyi düşünmek mantıklıdır. Toplumsal bilişsel modelin açıklamalarının birçoklarında kişilik ve değerlendirmenin bir kararı olarak ortaya çıkan kişilik özelliği teriminin ‘değişmezlik özelliği olduğu düşünülmüştür (Mischel & Shoda, 1995). Yani, kişilik özellikleri farklı durumlarda birebir biçimde davranmak olarak tanımlanır diyebiliriz. Bir bireyin kişiliği benzersizdir, şahsidir ve davranışının temel belirleyicisidir. Kişilik farklılıkları niçiniyle, bireyler farklı durumlara reaksiyon verme biçimlerinde farklılık gösterir. Kimi kişilik teorisyenleri, kişi-durum etkileşimini, yani kişiliğin toplumsal öğrenme taraflarını tanıma gereksinimini vurgular. bu biçimde bir yorum, insan davranışının incelenmesi için pek manalıdır (Shalbukil, 2008).
Bir işe başvurursanız, şahsi niteliklerinizi listelemeniz istenecektir. Patronlar, kişiliğinizin bir dereceye kadar sabit olduğunu ve bir yıldan başkasına pek değişmeyeceğini var iseyıyorlar, Çoğumuz bu fikirle bağ kurabiliriz, fakat kişiliğimiz nereden geliyor? Genlerimizde mi yoksa daha hayli çocukluğumuzun şartları tarafınca mı yaratılmış? olağan olarak yanıt her ikisi. Davranışımızı yalnızca beynimiz ve ortasında çalışan kimyasallar genler tarafınca yapıldığı için etkileyen genlerin olması kaçınılmazdır. Fakat, dahil olan yüzlerce genden rastgele birini bulmaya çalışmak, her insanın bildiği üzere zordur. Davranışın genetiği karmaşıktır zira kişilikler karmaşıktır. Bilim insanları, genlerin davranışı nasıl etkilediğini anlamada çabucak hemen yeni muvaffakiyet elde etmeye başladılar.
Kişiliği Etkileyen Faktörler
Kişilik oluşumu ve gelişimi üzerine yapılan biroldukça araştırma kararında; uzmanlar çocuğun 5-6 yaşına kadar ki devrinin kişiliğinin oluşmasında büyük bir tesire sahip olduğunu desteklemektedirler. bu vakitte çocuğun kalıtım yoluyla sahip olduğu genetik özellikleri ve çevresel faktörler bir ortaya gelerek çocuğun kendine has bir karakterinin oluşmasına ışık tutmaktadırlar (Özdemir, 2012). Çocuğun anne ve babasından aldığı genler ekseriyetle çocuğun zekasında, karakterinde ve kabiliyetlerinde rol oynarken; etraf ise çocuğun yeme-içme alışkanlığı üzere gözlemleyerek edindiği meziyetler üzerinde tesir sahibidir. Olağan ki çocuğun birinci tanıştığı etraf annesi ve babası olduğu için, ebeveyn kavramı çocuğun kişilik gelişinde hem genetik birebir vakitte çevresel etmen olarak büyük bir tesire sahiptir.