Bağlanma, bireylerin hayatlarında münasebet kurma biçimlerinden dünyaya bakış açılarına kadar birfazlaca alanda kıymetli bir yerdedir. Fakat kimi vakit yetişkinliğe hazırlanan çocuklar ve kimi vakit de yetişkinler bağlandığı bireye gelişimsel düzebir daha uygun olmayacak kadar ağır ve verimsiz bir bağ ile bağlanır. Artık ayrılması ve kişiselleşmesi gereken yaşlarda bağlandığı bireyden (anne, baba, ailenin öbür bir ferdi, bakım vericisi, romantik partneri…) ayrıldığı ana dair ağır korku, kaygı, gerilim ve dehşet yaşaması bireyin ayrılma tasası yaşayabileceğini düşündürebilir. Özetle ayrılma korkusu, bireylerin kendi için kıymetli birine (anne, baba, sevgili, arkadaş gibi) gelişim yaşına uygun olmayacak biçimde bağlanması ve o bireyden ayrılmanın niyetinin bile ağır gerilim, telaş ve kaygı yaşatmasıdır.
Ayrılma tasası olan şahıslar, vakit içerisinde hayatlarında fonksiyonsuz bir pozisyona gelebilirler. Bağlandıkları şahıstan ayrılmamak, o kişinin yanında kalmak için işlerini, okullarını, sorumluluklarını yerine getirmez olurlar. Ayrılma korkusu 8 aydan daha sonra görülebilmekte ve sıklıkla okul çağına gelmiş çocuklarda daha faal olmaktadır. O denli ki bireyler bu ağır dert sebebiyle karın ağrısı, terleme, baş ağrısı, mide bulantısı, baş dönmesi üzere fizikî belirtiler de gösterebilir. Ayrılma tasası yaşayan çocuklar anne babalarıyla birlikte uyumak isteyebilirler, hatta uykusundan uyanıp anne ya da babasının nefes alıp verişini denetim ettiğinden bahsedebilirler. Görüldüğü üzere bu davranışlar aslında ağır bir telaştan kaynağını alır. Genelde çocuklarda görülen bu korku, yetişkinlikte de var olabilir. Birtakım durumlarda ise çocuklukta başlayan bu korku yetişkinlikte de devam edebilir. Yetişkinlikte sıklıkla kaza, ziyan görme, tanıdığın kaybı, kişinin terk edileceği hissi üzere olumsuz hayat olayları daha sonrasında ortaya çıkar.
AYRILMA TASASI yol açar?
Aslında ayrılma tasasının anne baba tavrı, travmatik hayat olayları ya da gözlemleyerek öğrenme üzere biroldukca niçini olabilir. Mevt, istismar, kaza geçirme, aile içi şiddet mağduru yahut şahidi olma üzere travmatik tecrübeler bireylerin etrafındakilere bağımlı bulunmasına sebep olabilir. Örneğin makûs bir ayrılık geçirmiş bireyin bir daha sonraki romantik partnerine yönelik terk edilme korkusu yaşaması ve bunla ilintili olarak olarak partnerine bağımlı hale gelmesi ayrılma telaşıyla bağlıdır.
Kendi tasalarını yönetmekte kuvvetlik çeken ve buna bağlı olarak çocuklarına karşı fazlaca muhafazacı davranan ebeveynlerin çocuklarına yönelik tavırları da ayrılma telaşına niçiniyet vermektedir.
Dış dünyadan ziyan görüp ebeveynine sığınmış çocuklar ve bir diğerine sığınmış yetişkinler de ayrılma derdi yaşayabilir. İstismara, zorbalığa, alaycı tutuma, makûs muameleye maruz kalmış çocuklar ve yetişkinler sığındıkları bireylerden ayrılma fikrinden ağır tasa duyarlar. Depresyon, borderline kişilik özellikleri üzere ruhsal manada dertli bir müddetçten geçen bireylerin de güç aldıkları bir bağlanma figürüne bağımlı bir hale geçmeleri kelam konusu olabilir.
AYRILMA DERDİ TEDAVİ METOTLARI NELERDİR?
Şayet ayrılma telaşı yaşayan bir çocuktan bahsediyorsak evvela ailenin üzerine düşen bakılırsavler olduğunu kabul etmesi gerekir. Çocuklar nasıl ki sevmeyi ve hürmet göstermeyi ailesinden görüp öğreniyorsa telaş ve kaygıyı da ailesinden görür. Bu nokta ebeveynlerin sabırlı ve dengeli olması kıymetlidir. Süreç boyunca çocuklarına yaşlarına uygun aktivitelerde tek başına ve bir birey olarak etkin olmaları için cüret vermeleri gerekir.
Yetişkinler ayrılma korkusuyla uğraş ederken birinci olarak durumun farkında olmalıdırlar. Farkındalık, tahlile giden yolda birinci ve değerli bir adımdır. Bağlandıkları bireyle bağlarında kendilerine bağımlı ve muhtaç hissettiklerinde bunun yaşadıkları korkudan olduğunu ve aslında niyetlerinde durumu felaketleştirdiklerini hatırlamaları gerekmektedir. Bilhassa telaşlı bireyler dünyayı olduğundan daha ürkütücü bakılırsabilir. Unutulmamalı ki bu aslında telaşınızı size bir oyunu. Tek başınızayken, bağlandığınız bireyden uzakken ne kadar çaresiz hissettiğinizi düşünün, daha sonrasında ise bağımsız bir birey olarak başardıklarınıza bakın. Arkadaşlıklar, akademik muvaffakiyetler, ruhsal düzgün oluşlar, yetenekler, hobiler, kendinize düzgün gelmek için yaptığınız şeyler… Bütün hepsinin sizin bağımsız bir bireyken de başardığınız şeyler olduğunu mümkün olduğunca sık hatırlamaya çalışın. tıpkı vakitte fonksiyonelliğini kaybetmiş bireylerin bir uzmandan yardım alması da çok değerlidir.
Aşağıdaki test ile kendi ayrılma telaşınızı ölçebilirsiniz. Seçeneklerden en az 4 adedine evet dediyseniz bir uzmanla görüşmek muhtemelen size yeterli gelecektir.
Konuttan ayrılacak olduğumda daima tasalanırım
EVET
HAYIR
Bağlandığım bireyden (anne, baba, ailenin öbür bir ferdi, bakım vericim, romantik partnerim…) ayrılacak olduğumda tasalanırım
EVET
HAYIR
Bağlandığım bireylerin başlarına bir felaket geleceğinden korkarım. Kaybolacaklar, kaçırılacaklar, hastalanacaklar, yaralanacaklar, ölecekler üzere düşünürüm
EVET
HAYIR
Ayrılık kaygısından meskenden çıkmak istemem, işe ya da okula gitmemek için direnirim
EVET
HAYIR
Tek başıma olmak istemem, bağlandığım kişi yanımda olsun isterim, konutta ya da öbür bir yerde tek başıma kalmaya karşı isteksiz olurum.
EVET
HAYIR
Konutun haricinde ya da bağlandığım şahıslardan biri yanımda değilken uyumaktan rahatsızlık duyarım.
EVET
HAYIR
Uykularımda vakit zaman ayrılık bahisli kabuslar görürüm.
EVET
HAYIR
Bağlandığım şahıslar yanımda değilken baş ağrısı, karın ağrısı, bulantı üzere bedensel yakınmalarım olur.
EVET
HAYIR
Ayrılma tasası olan şahıslar, vakit içerisinde hayatlarında fonksiyonsuz bir pozisyona gelebilirler. Bağlandıkları şahıstan ayrılmamak, o kişinin yanında kalmak için işlerini, okullarını, sorumluluklarını yerine getirmez olurlar. Ayrılma korkusu 8 aydan daha sonra görülebilmekte ve sıklıkla okul çağına gelmiş çocuklarda daha faal olmaktadır. O denli ki bireyler bu ağır dert sebebiyle karın ağrısı, terleme, baş ağrısı, mide bulantısı, baş dönmesi üzere fizikî belirtiler de gösterebilir. Ayrılma tasası yaşayan çocuklar anne babalarıyla birlikte uyumak isteyebilirler, hatta uykusundan uyanıp anne ya da babasının nefes alıp verişini denetim ettiğinden bahsedebilirler. Görüldüğü üzere bu davranışlar aslında ağır bir telaştan kaynağını alır. Genelde çocuklarda görülen bu korku, yetişkinlikte de var olabilir. Birtakım durumlarda ise çocuklukta başlayan bu korku yetişkinlikte de devam edebilir. Yetişkinlikte sıklıkla kaza, ziyan görme, tanıdığın kaybı, kişinin terk edileceği hissi üzere olumsuz hayat olayları daha sonrasında ortaya çıkar.
AYRILMA TASASI yol açar?
Aslında ayrılma tasasının anne baba tavrı, travmatik hayat olayları ya da gözlemleyerek öğrenme üzere biroldukca niçini olabilir. Mevt, istismar, kaza geçirme, aile içi şiddet mağduru yahut şahidi olma üzere travmatik tecrübeler bireylerin etrafındakilere bağımlı bulunmasına sebep olabilir. Örneğin makûs bir ayrılık geçirmiş bireyin bir daha sonraki romantik partnerine yönelik terk edilme korkusu yaşaması ve bunla ilintili olarak olarak partnerine bağımlı hale gelmesi ayrılma telaşıyla bağlıdır.
Kendi tasalarını yönetmekte kuvvetlik çeken ve buna bağlı olarak çocuklarına karşı fazlaca muhafazacı davranan ebeveynlerin çocuklarına yönelik tavırları da ayrılma telaşına niçiniyet vermektedir.
Dış dünyadan ziyan görüp ebeveynine sığınmış çocuklar ve bir diğerine sığınmış yetişkinler de ayrılma derdi yaşayabilir. İstismara, zorbalığa, alaycı tutuma, makûs muameleye maruz kalmış çocuklar ve yetişkinler sığındıkları bireylerden ayrılma fikrinden ağır tasa duyarlar. Depresyon, borderline kişilik özellikleri üzere ruhsal manada dertli bir müddetçten geçen bireylerin de güç aldıkları bir bağlanma figürüne bağımlı bir hale geçmeleri kelam konusu olabilir.
AYRILMA DERDİ TEDAVİ METOTLARI NELERDİR?
Şayet ayrılma telaşı yaşayan bir çocuktan bahsediyorsak evvela ailenin üzerine düşen bakılırsavler olduğunu kabul etmesi gerekir. Çocuklar nasıl ki sevmeyi ve hürmet göstermeyi ailesinden görüp öğreniyorsa telaş ve kaygıyı da ailesinden görür. Bu nokta ebeveynlerin sabırlı ve dengeli olması kıymetlidir. Süreç boyunca çocuklarına yaşlarına uygun aktivitelerde tek başına ve bir birey olarak etkin olmaları için cüret vermeleri gerekir.
Yetişkinler ayrılma korkusuyla uğraş ederken birinci olarak durumun farkında olmalıdırlar. Farkındalık, tahlile giden yolda birinci ve değerli bir adımdır. Bağlandıkları bireyle bağlarında kendilerine bağımlı ve muhtaç hissettiklerinde bunun yaşadıkları korkudan olduğunu ve aslında niyetlerinde durumu felaketleştirdiklerini hatırlamaları gerekmektedir. Bilhassa telaşlı bireyler dünyayı olduğundan daha ürkütücü bakılırsabilir. Unutulmamalı ki bu aslında telaşınızı size bir oyunu. Tek başınızayken, bağlandığınız bireyden uzakken ne kadar çaresiz hissettiğinizi düşünün, daha sonrasında ise bağımsız bir birey olarak başardıklarınıza bakın. Arkadaşlıklar, akademik muvaffakiyetler, ruhsal düzgün oluşlar, yetenekler, hobiler, kendinize düzgün gelmek için yaptığınız şeyler… Bütün hepsinin sizin bağımsız bir bireyken de başardığınız şeyler olduğunu mümkün olduğunca sık hatırlamaya çalışın. tıpkı vakitte fonksiyonelliğini kaybetmiş bireylerin bir uzmandan yardım alması da çok değerlidir.
Aşağıdaki test ile kendi ayrılma telaşınızı ölçebilirsiniz. Seçeneklerden en az 4 adedine evet dediyseniz bir uzmanla görüşmek muhtemelen size yeterli gelecektir.
Konuttan ayrılacak olduğumda daima tasalanırım
EVET
HAYIR
Bağlandığım bireyden (anne, baba, ailenin öbür bir ferdi, bakım vericim, romantik partnerim…) ayrılacak olduğumda tasalanırım
EVET
HAYIR
Bağlandığım bireylerin başlarına bir felaket geleceğinden korkarım. Kaybolacaklar, kaçırılacaklar, hastalanacaklar, yaralanacaklar, ölecekler üzere düşünürüm
EVET
HAYIR
Ayrılık kaygısından meskenden çıkmak istemem, işe ya da okula gitmemek için direnirim
EVET
HAYIR
Tek başıma olmak istemem, bağlandığım kişi yanımda olsun isterim, konutta ya da öbür bir yerde tek başıma kalmaya karşı isteksiz olurum.
EVET
HAYIR
Konutun haricinde ya da bağlandığım şahıslardan biri yanımda değilken uyumaktan rahatsızlık duyarım.
EVET
HAYIR
Uykularımda vakit zaman ayrılık bahisli kabuslar görürüm.
EVET
HAYIR
Bağlandığım şahıslar yanımda değilken baş ağrısı, karın ağrısı, bulantı üzere bedensel yakınmalarım olur.
EVET
HAYIR