Hayaller nasıl oluşur? niye hayal görürüz? Düşlerimizde etkilendiğimiz ve elde edemediğimiz şeyleri mi görürüz? Bunları düşümüzde görmemizin niçini nedir? birinci vakit içinderda bu soruları yanıtlamak için hayalin nasıl oluştuğuna ve içeriğinin ne olduğuna değinmeliyiz. Elektrofizyolojik, davranışsal ve nöronal aktivite özellikleri temelinde 2 tip uyku evresi tanımlanmıştır. Bunlar REM uyku (Rapid Eye Movements) ve Non-REM uykudur. Uyku NREM evre I ile başlar; Evre II-IV uyku ve REM uykusu ile devam eder.
NREM birinci evre uyanıklıktan uykuya geçiş evresidir. Kişi, çabucak hemen yeni uyumuştur. Uyku çok hafifçetir ve uykusundan çabucak uyanabilir. NREM olarak isimlendirilen ikinci evre biraz daha derindir.Uyku mühletinin %45-55’ini oluşturan bir kısımdır. Bu evrede uyandırılmaya çalışılan kişi uyumuş olduğunun farkında olmaz. Kaslardaki hareketlilik azalmaktadır, gözler hareketsizdir, kalp ve teneffüs sayısı yavaş yavaş azalır ve vücut ısısı düşer. NREM üçüncü evrede tam bir rahatlama vardır. Evre 2’den daha derindir. Kalp teneffüs suratı tertipli ve pek yavaştır. Bireyi uykudan uyandırmak çok güçtür. NREM dördüncü evrede uyku çok derindir. Şahısta uyurgezerlik yahut uykusunda konuşma üzere durumlar görülebilir. REM uykusu süratli göz hareketlerinin olduğu uyku safhadır.
Düşlerimizin birçok REM uykusu sırasında meydana gelir. Bu evre, süratli göz hareketi ile irtibatlı hem görsel birebir vakitte işitsel algılar ve hisler bütünüdür.
Birtakım araştırmacılara bakılırsa hayal, uyku esnasında beyindeki aktifliklerin yan eseri olarak kimileri ise bireylerin bilinçaltının geri planda kalmış istikametleri ile ilgili özel bir durum olarak yorumlamaktadır. Psikoanalist ve nörolojist Sigmund Freud’a nazaran ise, düşleri görmemizin hedefi aslında isteklerimizin doyurulmasıdır. Hayaller insanın olağan hayatında art plana itilmiş, toplumsal ve etik bedellerle denetim altında tutulmuş yahut bastırılmış fikir ve hislerin şuurun rahatlamasıyla görsel açıdan ön plana çıkmasıdır. Bu durumun kanıtlanması da pek kolaydır. Örneğin kişi akşam şayet tuzlu bir yiyecek yediyse, hayalinde daima su içtiğini görür zira tuzlu yiyecek onda su içme isteği uyandırmıştır ve bu isteğini düşü ile tatmin etmiştir.
Freud’a göre hayaller bir dileğin gerçekleşmesi, bir isteğin doyurulmasıdır. Freud bu görüşünü kanıtlamak için çocukların düşlerini örnek gösterir. Ona göre küçük çocukların hayalleri çoklukla istek doyurmalardır. Bu isteklerin doyurulması için bunu lisana getirme ve sorun yaratma gereksinimi duymazlar.
Freud için hayaller, bilinçaltı süreçlerin işleyiş biçimlerini anlayabilmek için kullandığı en önemli araç olmuştur.’’ Hayal Yorumu’’ isimli yapıtı günümüzde de bilinçaltı süreçleri en yeterli açıklayan evrak olarak geçerliliğini sürdürmektedir. Bu yapıtında Freud, düşlerin aslında bilinçaltındaki isteklerin doyurulmasını sağladığını savunmuştur. Bu sonuca hem kendi düşlerini tıpkı vakitte hastalarının hayallerini çözümleyerek ulaşmıştır.
Sonuç olarak Freud düşlerimizin içimizde gizli tuttuğumuz tutkularımızı ortaya çıkarabilmemize yardımcı olduğunu söyler.
NREM birinci evre uyanıklıktan uykuya geçiş evresidir. Kişi, çabucak hemen yeni uyumuştur. Uyku çok hafifçetir ve uykusundan çabucak uyanabilir. NREM olarak isimlendirilen ikinci evre biraz daha derindir.Uyku mühletinin %45-55’ini oluşturan bir kısımdır. Bu evrede uyandırılmaya çalışılan kişi uyumuş olduğunun farkında olmaz. Kaslardaki hareketlilik azalmaktadır, gözler hareketsizdir, kalp ve teneffüs sayısı yavaş yavaş azalır ve vücut ısısı düşer. NREM üçüncü evrede tam bir rahatlama vardır. Evre 2’den daha derindir. Kalp teneffüs suratı tertipli ve pek yavaştır. Bireyi uykudan uyandırmak çok güçtür. NREM dördüncü evrede uyku çok derindir. Şahısta uyurgezerlik yahut uykusunda konuşma üzere durumlar görülebilir. REM uykusu süratli göz hareketlerinin olduğu uyku safhadır.
Düşlerimizin birçok REM uykusu sırasında meydana gelir. Bu evre, süratli göz hareketi ile irtibatlı hem görsel birebir vakitte işitsel algılar ve hisler bütünüdür.
Birtakım araştırmacılara bakılırsa hayal, uyku esnasında beyindeki aktifliklerin yan eseri olarak kimileri ise bireylerin bilinçaltının geri planda kalmış istikametleri ile ilgili özel bir durum olarak yorumlamaktadır. Psikoanalist ve nörolojist Sigmund Freud’a nazaran ise, düşleri görmemizin hedefi aslında isteklerimizin doyurulmasıdır. Hayaller insanın olağan hayatında art plana itilmiş, toplumsal ve etik bedellerle denetim altında tutulmuş yahut bastırılmış fikir ve hislerin şuurun rahatlamasıyla görsel açıdan ön plana çıkmasıdır. Bu durumun kanıtlanması da pek kolaydır. Örneğin kişi akşam şayet tuzlu bir yiyecek yediyse, hayalinde daima su içtiğini görür zira tuzlu yiyecek onda su içme isteği uyandırmıştır ve bu isteğini düşü ile tatmin etmiştir.
Freud’a göre hayaller bir dileğin gerçekleşmesi, bir isteğin doyurulmasıdır. Freud bu görüşünü kanıtlamak için çocukların düşlerini örnek gösterir. Ona göre küçük çocukların hayalleri çoklukla istek doyurmalardır. Bu isteklerin doyurulması için bunu lisana getirme ve sorun yaratma gereksinimi duymazlar.
Freud için hayaller, bilinçaltı süreçlerin işleyiş biçimlerini anlayabilmek için kullandığı en önemli araç olmuştur.’’ Hayal Yorumu’’ isimli yapıtı günümüzde de bilinçaltı süreçleri en yeterli açıklayan evrak olarak geçerliliğini sürdürmektedir. Bu yapıtında Freud, düşlerin aslında bilinçaltındaki isteklerin doyurulmasını sağladığını savunmuştur. Bu sonuca hem kendi düşlerini tıpkı vakitte hastalarının hayallerini çözümleyerek ulaşmıştır.
Sonuç olarak Freud düşlerimizin içimizde gizli tuttuğumuz tutkularımızı ortaya çıkarabilmemize yardımcı olduğunu söyler.