hayatın içerisinde birfazlaca gerilim yaratan durum ile karşılaşılmaktadır. Lakin gerilim yaratan durumlar sırf olumsuz hayat olayları ile hudutlu değildir. Kişinin ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için değişmesini ya da ahenk sağlamasını gerektiren olumlu hayat olayları da gerilime yol açmaktadır.
Gerilim kaynaklarını özetle açıklayacak olursak;
Değişme; birçok kişi hayatında sistem süreklilik iddia edilebilirlik olmasını tercih eder. Bu yüzden hayatında değişikliğe yol açabilecek düzgün ya da makus bir olay gerilime niye olur.
Gündelik ezalar; Lazarus tarafınca ufak tefek can ıstırapları, sonlanmalar ve engellemeler olarak tanımlanmıştır. gorece küçük gözüken gündelik zahmetler da gerilime yol açmakta ve vakit içinde yığılarak tetiklediği gerilimi de ortaya çıkarmaktadır.
bu türlü hem büyük hem küçük çevresel olaylar ve durumlar baskı, engellenme, çatışma ve korku hislerine yol açtığı için gerilim yaratır.
Baskı; davranışın suratını artırma, ağırlaştırma ya da tarafını değiştirme yahut daha yüksek standartta performans gösterme mecburiliği hissedildiği vakit ortaya çıkar. İçsel baskı, kişinin kendi harikalık standartına ulaşmak için kendisini zorladığında ortaya çıkar ve yapan ya da yıkıcı olabilir. Ek olarak etraftan görülen beklentilerin gerçekleştirilmeye çalışılması da kişiyi zorlar.
Engellenme; kişinin emeline ulaşmasında önlenme yaşadığında ortaya çıkan histir. Kişi, bir hususta bir biçimde engellenme yaşadığında, maksadına ulaşmak için diğer yollar arayabilir ya da yapabildiği kadarıyla yetinebilir.
Çatışma; birebir anda iki ya da daha fazla uyuşmayan istek, fırsat, ihtiyaç ya da emelle karşılaşıldığında ortaya çıkar ve hiç bir vakit büsbütün çözülemez. Maksatların kimilerinden vazgeçmek, değiştirmek, peşinden gitmeyi ertelemek ya da hepsine ulaşma uğraşına girişmemek zorunda kalınabilir. Lewin çatışmayı, birbirine ters iki eğilim olan yaklaşma ve kaçınmada açısından tanımlar. Karşılaşılan iki hedef da alımlı geldiğinde yaklaşma-yaklaşma çatışması, ikisi de olumlu gelmediğinde kaçınma-kaçınma çatışması, hem alımlı hem itici geldiğinde yaklaşma-kaçınma çatışması ortaya çıkar.
Kişinin kendi kendine yarattığı gerilim; kişinin “her vakit her şartta harika olmalıyım” niyeti ile hareket etmesi, “her şey istediğim üzere şayet olmazsa felaket olur” ya da “yaptıklarımdan dolayı herkes beni sevmeli ve takdir etmeli” üzere niyetlere olan inançlar olarak örneklendirilebilir.
Gerilim ile Başa Çıkma
Gerilim yaratabilecek çeşitte olayları algılama ve onlara reaksiyon göstermedeki kişisel ayrılıklar gerilim ile başa çıkmada farklılıklar görülmesinde etkendir. Yaşanılacak gerilim oranı ortasında bulunulan durumun kısmen nasıl yorumlandığına da bağlıdır. Makul bir durumun gerilimli bulunup bulunmayacağını belirleyen biroldukca etken vardır.
Ayrıyeten yapılan araştırmalar kararında gerilimi daha uygun karşılayabilen bireylerin ortak özelliği, ruhsal dayanıklılık olarak isimlendirilmiştir. Çalışma; gerilime gösterilen reaksiyonların bireylerin kısmen olaylar üzerinde bir ölçü denetimleri olduğuna inanıp inanmamalarına ya da kendilerini çaresiz hissedip hissetmediklerine bağlı olduğuna işaret etmektedir.
Gerilimin gerektirdiği ahenk, direkt ve savunucu başa çıkma olarak isimlendirilmiş iki çeşit ahenk olarak ayrışmıştır. Direkt başa çıkma, rahatsız edici bir durumu değiştirmek için yapılan rastgele bir davranışı söz eder. Savunucu başa çıkma ise insanların kendilerini nitekim tehdit edilmediklerine ya da elde edemedikleri şeyi sahiden istemediklerine kendilerini inandırmanın farklı yollarına işaret eder.
İçinde bulunulan tehdit edici, engellenme ya da çatışma durumlarında direkt başa çıkmak için yüzleşme, uzlaşma ya da geri çekilme olarak üç temel seçenek bulunmaktadır.
Yüzleşme; gerilim yaratan durum kabul edilir, meseleyle yüz yüze gelinir ve gayesi elde etmek için uğraşlar artırılır. Uzlaşma; çatışma ya da engellenmeyle doğruda başa çıkmada daha gerçekçi bir tahlil ya da hedefe karar verilir, istenilenlerin kimilerinden vazgeçilebilir yahut karşı tarafın istediklerinin kimilerinden vazgeçmeleri için çabalanabilir. Geri çekilme ise gerilim kaynağında başka başa çıkma halleri işe yaramadığında ortamdan çekilmedir.
Savunucu başa çıkma, gerilim kaynağının belirlenemediği ya da onlarla direkt uğraşılamayan durumlarda başvurulan başa çıkma sistemidir. Bireyler, savunucu başa çıkma yolu olarak savunma sistemlerine başvururlar. Bu sayede dayanılmaz biçimde olan gerilimle başa çıkılması sağlanır.
Savunucu başa çıkmada kullanılan en önemli savunma sistemleri:
En yaygın savunma düzeneği inkar; acı verici yahut tehdit edici bir gerçeğin kabul edilmesinin reddedilmesidir. İnkar, kimi durumlarda olumlu bir davranış iken kimi durumlarda olumsuz bir davranıştır.
Bastırma savunma düzeneği, acı veren fikirleri şuurdan uzaklaştıran bir tıp unutmadır. İnkarda başa çıkılamayan durumlar, bastırmada ise kabul edilemeyen niyetler silinir.
Kişinin bastırılmış niyet ve hisleri diğerine yüklemesi yansıtma savunma sistemidir. Kabullenilmeyen hisler diğerine yüklenir, bu biçimdece çatışmanın kaynağı kişinin dışına yerleşir.
Özdeşim kurma savunma sisteminde, yansıtma savunma sisteminin tam aksisi görülür. Oburunun özellikleri üstlenilerek o kişinin muvaffakiyetleri onunla tıpkı biçimde paylaşılır ve kişi kendini yetersiz hissetmenin üstesinden gelir.
Gerileme savunma düzeneği, çocukça davranış ve savunmalara geri dönmektir.
Entelektüelleştirme savunma sisteminde kişi, problemlerini soyut bir fikir seviyesinde tahlil ederek sıkıntıları üzerinde tüm insanların problemiymiş üzere düşünerek kendini problemlerle ilgili olan hislerinden uzak meblağ.
Karşı reaksiyon geliştirme savunma sisteminde kişi, bastırılmış inanç ya da hislerinin tam aksisi olan abartılmış fikir ve hislerini tabir eder.
Yer değiştirme savunma sistemi, bastırılmış güdü ve hislerin asıl objelerden onların yerini tutabilecek öbür objelere yöneltilmesidir.
Yüceltme savunma sistemi, bastırılmış güdü ve hislerin toplumsal açıdan daha kabul edilebilir biçimlere dönüştürülmesidir.
Rastgele bir savunma sistemi yalnızca kişinin fonksiyonel olma yeteneğini engellediği ya da sorun çözmekten epeyce sorun yarattığı vakit uyumsuz olarak nitelendirilebilir.
Gerilim kaynaklarını özetle açıklayacak olursak;
Değişme; birçok kişi hayatında sistem süreklilik iddia edilebilirlik olmasını tercih eder. Bu yüzden hayatında değişikliğe yol açabilecek düzgün ya da makus bir olay gerilime niye olur.
Gündelik ezalar; Lazarus tarafınca ufak tefek can ıstırapları, sonlanmalar ve engellemeler olarak tanımlanmıştır. gorece küçük gözüken gündelik zahmetler da gerilime yol açmakta ve vakit içinde yığılarak tetiklediği gerilimi de ortaya çıkarmaktadır.
bu türlü hem büyük hem küçük çevresel olaylar ve durumlar baskı, engellenme, çatışma ve korku hislerine yol açtığı için gerilim yaratır.
Baskı; davranışın suratını artırma, ağırlaştırma ya da tarafını değiştirme yahut daha yüksek standartta performans gösterme mecburiliği hissedildiği vakit ortaya çıkar. İçsel baskı, kişinin kendi harikalık standartına ulaşmak için kendisini zorladığında ortaya çıkar ve yapan ya da yıkıcı olabilir. Ek olarak etraftan görülen beklentilerin gerçekleştirilmeye çalışılması da kişiyi zorlar.
Engellenme; kişinin emeline ulaşmasında önlenme yaşadığında ortaya çıkan histir. Kişi, bir hususta bir biçimde engellenme yaşadığında, maksadına ulaşmak için diğer yollar arayabilir ya da yapabildiği kadarıyla yetinebilir.
Çatışma; birebir anda iki ya da daha fazla uyuşmayan istek, fırsat, ihtiyaç ya da emelle karşılaşıldığında ortaya çıkar ve hiç bir vakit büsbütün çözülemez. Maksatların kimilerinden vazgeçmek, değiştirmek, peşinden gitmeyi ertelemek ya da hepsine ulaşma uğraşına girişmemek zorunda kalınabilir. Lewin çatışmayı, birbirine ters iki eğilim olan yaklaşma ve kaçınmada açısından tanımlar. Karşılaşılan iki hedef da alımlı geldiğinde yaklaşma-yaklaşma çatışması, ikisi de olumlu gelmediğinde kaçınma-kaçınma çatışması, hem alımlı hem itici geldiğinde yaklaşma-kaçınma çatışması ortaya çıkar.
Kişinin kendi kendine yarattığı gerilim; kişinin “her vakit her şartta harika olmalıyım” niyeti ile hareket etmesi, “her şey istediğim üzere şayet olmazsa felaket olur” ya da “yaptıklarımdan dolayı herkes beni sevmeli ve takdir etmeli” üzere niyetlere olan inançlar olarak örneklendirilebilir.
Gerilim ile Başa Çıkma
Gerilim yaratabilecek çeşitte olayları algılama ve onlara reaksiyon göstermedeki kişisel ayrılıklar gerilim ile başa çıkmada farklılıklar görülmesinde etkendir. Yaşanılacak gerilim oranı ortasında bulunulan durumun kısmen nasıl yorumlandığına da bağlıdır. Makul bir durumun gerilimli bulunup bulunmayacağını belirleyen biroldukca etken vardır.
Ayrıyeten yapılan araştırmalar kararında gerilimi daha uygun karşılayabilen bireylerin ortak özelliği, ruhsal dayanıklılık olarak isimlendirilmiştir. Çalışma; gerilime gösterilen reaksiyonların bireylerin kısmen olaylar üzerinde bir ölçü denetimleri olduğuna inanıp inanmamalarına ya da kendilerini çaresiz hissedip hissetmediklerine bağlı olduğuna işaret etmektedir.
Gerilimin gerektirdiği ahenk, direkt ve savunucu başa çıkma olarak isimlendirilmiş iki çeşit ahenk olarak ayrışmıştır. Direkt başa çıkma, rahatsız edici bir durumu değiştirmek için yapılan rastgele bir davranışı söz eder. Savunucu başa çıkma ise insanların kendilerini nitekim tehdit edilmediklerine ya da elde edemedikleri şeyi sahiden istemediklerine kendilerini inandırmanın farklı yollarına işaret eder.
İçinde bulunulan tehdit edici, engellenme ya da çatışma durumlarında direkt başa çıkmak için yüzleşme, uzlaşma ya da geri çekilme olarak üç temel seçenek bulunmaktadır.
Yüzleşme; gerilim yaratan durum kabul edilir, meseleyle yüz yüze gelinir ve gayesi elde etmek için uğraşlar artırılır. Uzlaşma; çatışma ya da engellenmeyle doğruda başa çıkmada daha gerçekçi bir tahlil ya da hedefe karar verilir, istenilenlerin kimilerinden vazgeçilebilir yahut karşı tarafın istediklerinin kimilerinden vazgeçmeleri için çabalanabilir. Geri çekilme ise gerilim kaynağında başka başa çıkma halleri işe yaramadığında ortamdan çekilmedir.
Savunucu başa çıkma, gerilim kaynağının belirlenemediği ya da onlarla direkt uğraşılamayan durumlarda başvurulan başa çıkma sistemidir. Bireyler, savunucu başa çıkma yolu olarak savunma sistemlerine başvururlar. Bu sayede dayanılmaz biçimde olan gerilimle başa çıkılması sağlanır.
Savunucu başa çıkmada kullanılan en önemli savunma sistemleri:
En yaygın savunma düzeneği inkar; acı verici yahut tehdit edici bir gerçeğin kabul edilmesinin reddedilmesidir. İnkar, kimi durumlarda olumlu bir davranış iken kimi durumlarda olumsuz bir davranıştır.
Bastırma savunma düzeneği, acı veren fikirleri şuurdan uzaklaştıran bir tıp unutmadır. İnkarda başa çıkılamayan durumlar, bastırmada ise kabul edilemeyen niyetler silinir.
Kişinin bastırılmış niyet ve hisleri diğerine yüklemesi yansıtma savunma sistemidir. Kabullenilmeyen hisler diğerine yüklenir, bu biçimdece çatışmanın kaynağı kişinin dışına yerleşir.
Özdeşim kurma savunma sisteminde, yansıtma savunma sisteminin tam aksisi görülür. Oburunun özellikleri üstlenilerek o kişinin muvaffakiyetleri onunla tıpkı biçimde paylaşılır ve kişi kendini yetersiz hissetmenin üstesinden gelir.
Gerileme savunma düzeneği, çocukça davranış ve savunmalara geri dönmektir.
Entelektüelleştirme savunma sisteminde kişi, problemlerini soyut bir fikir seviyesinde tahlil ederek sıkıntıları üzerinde tüm insanların problemiymiş üzere düşünerek kendini problemlerle ilgili olan hislerinden uzak meblağ.
Karşı reaksiyon geliştirme savunma sisteminde kişi, bastırılmış inanç ya da hislerinin tam aksisi olan abartılmış fikir ve hislerini tabir eder.
Yer değiştirme savunma sistemi, bastırılmış güdü ve hislerin asıl objelerden onların yerini tutabilecek öbür objelere yöneltilmesidir.
Yüceltme savunma sistemi, bastırılmış güdü ve hislerin toplumsal açıdan daha kabul edilebilir biçimlere dönüştürülmesidir.
Rastgele bir savunma sistemi yalnızca kişinin fonksiyonel olma yeteneğini engellediği ya da sorun çözmekten epeyce sorun yarattığı vakit uyumsuz olarak nitelendirilebilir.