hayatın İçinde Dissosiyasyon

parakrali

Global Mod
Global Mod
yaşamın ortasındaki koşuşturma daha sonrasında ortaya çıkan duygusal yüklere ve zihinsel doluluğa bağlı olarak herkes vakit zaman günlük ömür içerisinde gerçeklikten kopabilmektedir. Fakat ortasında bulunduğumuz anda yaşanan gerçeklikten kopma dediğimiz bu durumda zihnin, geçmiş yahut geleceğe dair bir yerlere dalıp gidilebildiği çoğunlukla görülür. beraberinde andaki gerçeklikten kopma kimi vakit de hiç bir şey hissedilmeden yahut düşünülmeden zihnen dalıp gitme sürecine dayanır.

Zihnen dalıp gidilen süreç içerisinde, kişi ortasında bulunduğu anda neler olduğunun farkına varamamaktadır ya da ne olduğunun farkında olsa bile bu farkındalık eksiktir, yani kişinin hafızasında olan an, bir bütün halinde hatırlanamamaktadır. Kişiyi andan koparan bu süreçten ise birinin kişiyi uyarması, ani bir ses olması yahut bir vücut duyumu gerçekleşmesi kararında çıkılır.

Örneğin kitap okurken kimi vakit zihnin farklı bir yerde olması yahut donup kalmasıyla birebir cümleleri tekraren okumak gerekir. kimi vakit ise daima gidilen bir yere yine giderken yolda nerelerden geçildiğinin an içerisinde farkında olunmayabilir. Bu iki örnekte de yaşanan durum, an içerisindeki algı ve şuurda meydana gelen kopukluklar olarak açıklanmaktadır.

kimi vakit de yaşanan anları unutma, tam hatırlayamama üzere geçmiş yaşantılara dair hafıza ve algılarda deformasyonlar oluşabilir. Bu durum günlük hayat içerisinde meydana gelen zorlanmalara, yorgunluğa, dert veren durumlara, uykusuzluk yaşamaya yahut kafein tüketimi kararında kısa vadeli vücuda, hislere, niyetlere ve ortasında bulunulan etrafa karşı yabancılaşma hislerine niye olabilmektedir. Sonuç olarak bahsedilen bu kopuşlar günlük hayat akışını pek bozmaz ve genelde kısa sürmektedir.

Ancak bahsedilen bu durumlardan farklı olarak birtakım andan kopuşlar ise daha uzun vadeli ve rahatsız edici olarak yaşanmaktadır. Uzun müddetli bu kopuşlar belirli duygusal yaşantılarla tetiklenmektedir. Hatta bu durum kişinin yaşantısını çok olumsuz halde etkileyebilir. Örneğin yaşanan geçmiş ömür olayları bir anda kişi tarafınca hatırlanmayabilir.

Başka bir örnekte ise an içerisinde vücut algısı ve his tecrübeleri hissedilmeyebilir yahut bu hisler fazlaca az hissedilir. Yaşanan andan kopuşların ve yaşanan an içerisindeki vücut, niyet, algı, his, hafıza bütünlüğünde bozulmaların ne ve niye olduğunu tam olarak anlayabilmek ismine bu kopuşların bilimsel açıklamalarına dair bilgi edinmekte yarar vardır.

Dissosiyasyon (Çözülme) Nedir?


Dissosiyasyon; vücut, hisler ve etraftan uzaklaşma yahut ayrılma halidir. Dissosiyasyon söz manası olarak da anda kalmanın, artık ve burada olmanın zıttıdır. Bu durum aslında bir hayli kişinin günlük ömür içerisinde gerilimli şartlar ve kuvvetli hislerle baş ederken kullandığı bir savunma düzeneğidir.

Dissosiyatif yaşantılarda olağan kaidelerde bir bütün olarak tanımlanan şuur hali, hafıza, kimlik, hisler, duyusal algılar, davranış denetiminde kopuşlar meydana gelmektedir. özetlemek gerekirsesı bir bütün halinde olan bu algılar dissosiyasyon kararında bütünlüğü bozulmuş halde algılanır.

Her dissosiyasyon bir dissosiyatif bozukluk olarak kıymetlendirilmez. Olağanda günlük ömürde bir epey insanın karşısına çıkan şuur hali, hafıza, kimlik, hisler, duyusal algılar, davranış denetiminde kopuşlar birtakım kaideler altında dissosiyatif bozukluklar halinde kıymetlendirilir.

özetlemek gerekirsesı dissosiyasyon durumu patolojik olan ve olmayan olarak 2 farklı alt başlık içerisinde kıymetlendirilmektedir. Bu durumda günlük hayatta elbette kullanılan ve aslında bir baş etme düzeneği olan dissosiyasyon ile dissosiyatif bozukluklar içinde bariz farklar olduğu söylenebilir.

Patolojik Olmayan Dissosiyasyon ve Dissosiyatif Bozukluklar içindeki Fark Nedir?

Öncelikle patolojik olmayan dissosiyasyon ile dissosiyatif bozuklukları birbirinden ayıran en temel ve birinci fark bu durumun günlük hayatı etkileme seviyesidir. Dissosiyatif bozukluklarda kişinin günlük hayatı içerisinde ağır zorlanmalar görülmektedir. bununla birlikte dissosiyatif bozukluğa sahip birey günlük ömür içerisinde iş, toplumsal hayat ve aile yaşantısını sağlıklı olarak sürdürmekte ağır halde zorlanır.

Dissosiyasyon ile dissosiyatif bozukluklar içindeki ikinci fark bu durumun yaşanma sıklığına dayanır. Dissosiyasyon durumu kişinin hayatında daha kısa müddetli tesirli olurken, dissosiyatif bozukluklar saatler, günler, haftalar, aylar yahut senelerca devam edebilir.

Dissosiyasyonun patolojik olmayan hali ile patolojik olan ve bir bozukluk olarak değerlendirilebilen halindeki farklardan bir başkası ise bu durumların toplum içerisinde görülme sıklığıdır. Günlük ömür içerisinde elbette görülebilen dissosiyatif belirtiler toplumun %75’inde görülmektedir. Fakat dissosiyatif bozuklukların toplumda görülme oranı %2-3 civarındadır.

Dissosiyatif Bozukluklar

Kişilerde rastgele bir dissosiyatif bozukluktan kelam edebilmek için evvela oluşan bu davranış değişikliklerinin vücutta iç yahut dış etkenler aracılığıyla meydana gelmiş rastgele bir organik değişim yahut hastalığa dayanmaması gerekir.

hem de davranış ve duyum değişimlerinin rastgele bir alkol yahut husus alımına bağlı olarak da gerçekleşmemiş olması gerekir. Bu iki faktör dissosiyatif bozukluk tanısı alabilmek ismine ön şart olarak belirlenmiştir.

Disosiyatif bozukluklar dört farklı kategoride ele alınmaktadır. Bunlar:



  • Depersonalizasyon (Kendine Yabancılaşma/Kimlik Çözülmesi) ve Derealizasyon Bozukluğu (Gerçekdışılık/Gerçeklik Çözülmesi)

  • Dissosiyatif Amnezi (Unutkanlık Çözülmesi/Bellek Yitimi) ve Dissosiyatif Füg (Kaçış)

  • Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu (Çoklu Kişilik Bozukluğu-Kimlik Çözülmesi Bozukluğu)
Diğer Dissosiyatif Bozukluklar:


  1. Tanımlanmış Başka Bir Dissosiyatif Bozukluk


  2. Tanımlanmamış Dissosiyatif Bozukluk
Depersonalizasyon (Kendine Yabancılaşma/Kimlik Çözülmesi)

Depersonalizasyon (Kendine Yabancılaşma/Kimlik Çözülmesi) durumunda bireyler kendilerine yani kendi vücut, duyum ve hislerine yabancılaştıklarını hissederler. Bu durumu kendi vücut yahut zihinlerinden ayrılmış üzere yaşayabilirler.

Kişiler, güya vücudundan çıkıp yaşanan olaylara dışarıdan bakıyormuş, kendini dışarıdan gözlemliyormuş, fikir ve hislerinden kopmuş, fizikî hareketlerinde denetim kaybına uğramış üzere olduklarını söylerler. Kendilerini tanıyamama ve kendilerine yabancılaşmaya dair hisler baskındır.

Derealizasyon Bozukluğu (Gerçekdışılık/Gerçeklik Çözülmesi)


Derealizasyon (Gerçekdışılık/Gerçeklik Çözülmesi) durumunda ise kişi kendine yahut kendi vücuduna değil de ortasında bulunduğu etrafa dair bir yabancılaşma tecrübesi yaşar. Güya ortasında bulunulan ortam ve şahıslar yabancılaşmış, gerçek değilmiş üzere algılanır. Derealizasyon yaşayan şahıslar güya bir duşta olduklarını, bir sis perdesi akabinde olayları gözlemlediklerini, insanların ve yaşantıların uydurma olduğunu düşündüklerini söz ederler.

Depersonalizasyon ve derealizasyon ekseriyetle birlikte görülür. Bireyler yaşadıkları durumları anlatırken ‘’sanki’’ ve ‘’gibi’’ sözlerini çok sık lisana getirirler. Depersonalizasyon ve derealizasyon durumları bir sefere mahsus olarak yahut yenidenlayan biçimlerde meydana gelebilmektedir.

Gerçekliği algılamadaki bu bozulma kimi vakit bireyler tarafınca daima zihinsel olarak takip edilir ve bu duruma dair devamlı akla gelen sorulara cevap verilir. Bu sorular çoklukla ‘’Ben gerçek miyim, bu durum gerçek mi? Ben kimim? Gerçek değilse gerçek nedir?’’ biçiminde oluşur.

Kişinin bu sorulara kendini kaptırması ve daima bu sorulara cevap verme gayretinde olması yaşanan durumun verdiği korkuyu arttırarak kişinin badireyi daima hissetmesine niye olabilmektedir.

Dissosiyatif Amnezi (Unutkanlık Çözülmesi)

Dissosiyatif amnezi, yaşanan değerli olay, kişi ve ayrıntıların apansız unutulması durumudur. Unutulan bilgiler sıradan bir unutkanlıktan çok gayet kıymetli ayrıntıların ve nispeten uzun vadeli olayların unutulması formunda gözlemlenir. Bu durum unutkanlıktan çok bir hafıza kaybı olarak nitelendirilir.

Hafıza kaybı birkaç gün ile birkaç hafta, birkaç ay yahut birkaç yıl üzere uzun müddetleri kapsar. Yaşanan hafıza kayıpları ekseriyetle gerilimli olaylar ve travmatik tecrübeler daha sonrasında oluştuğu üzere unutulan olaylar da ekseriyetle bu travmatik olaylardır. Dissosiyatif amnezi yaşayan şahısların günlük hayat hünerlerinde yani ömür işlevselliğinde önemli bozulmalar görülür.

Dissosiyatif Füg (Kaçış)


Dissosiyatif Füg ise, yaşanan amnezi daha sonrasında gerçekleşir. Dissosiyatif füg yaşayan kişi ani biçimde gelen hafıza kaybı kararında yaşadığı yeri, şahısları terk ederek farklı yerlerde ve bireylerle diğer bir kimlikle bir arada yeni bir ömür kurabilir. Bu durumda kişi geçmiş kimliğini ve yaşantılarını hatırlamaz, kendine yeni bir kimlik ve yaşantı oluşturur. kimi vakit ise kendine farklı bir ömür seçme, farklı kimlik ve yer belirleme kadar organize olmuş davranışları geliştiremez. Bu yüzden kişi hedefsiz halde kaçma, koşma gibisi davranışlar gerçekleştirebilir.

Dissosiyatif Kimlik Bozukluğu (Çoklu Kişilik Bozukluğu/Kimlik Çözülmesi Bozukluğu)

Bu durumu yaşayan bireylerin birden çok kişiliği ve hafızası vardır. Şahısların zihninde yarattığı kişiliklerin farklı isimleri, cinsiyetleri, yaşantıları, karakterleri, yaşları olabilir. Çoklukla bu kişiliklerin birbirlerinden haberleri yoktur. Her farklı kimliğe geçişte daha evvelki kimliklere dair bilgiler unutulur. Kimlikler ortası geçiş genelde süratli ve apansız meydana gelebilir. Bu durum dışarıdan bakıldığında bir kişinin içerisinde birden çok kişi mevcutmuş üzere bir izlenim yaratır.

Diğer Disosiyatif Bozukluklar

Bu kategoride yer alan disossiyatif bozukluklar ise, depersonalizasyon ve derealizasyon bozukluğu, dissosiyatif amnezi ve dissosiyatif füg, dissosiyatif kimlik bozukluğu teşhisini alacak ölçütleri tam olarak sağlamayan lakin şahısların günlük hayat kalitesini olumsuz manada ağır halde etkileyen ve devam eden dissosiyasyon durumlarını karşılamaktadır.

Dissosiyatif Bozukluk Yaşayan Bireyler Ne Yapmalıdırlar?

Dissosiyatif yaşantılar duyum, algı, his ve niyetlere dair kopuşlar ve dağılmalarla karakterizedir. Şahısların yaşadıkları bu tecrübeler aslında bir nevi anda kalamama yahut bir bütün olarak anda var olamama halinde tanımlanabilir. Bu sebeple yaşanan bu durumlara dair tertipli olarak yapılacak anda kalma idmanları, nefes çalışmaları bireye yarar sağlayabilir.

Dissosiyasyon ve dissosiyatif bozukluklar beynin otomatik olarak devreye soktuğu bir sistem kararında meydana gelmektedir. Yani bu yaşantılar kişinin denetimi haricinde ve istemsiz halde devreye girer. Dissosiyastif bozukluklara dair mevcut klinik bulgular da bu bireylerin çoğunlukla çocukluk yaşantılarında ağır travmatik yaşantılara maruz kaldıklarını göstermektedir.

Bu tip yaşantıların varlığı çözümlenmesi gereken durumlar olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sebeple dissossiyatif yaşantılarda sürecin tam manasıyla bir bozukluk mu yoksa olağan bir yaşantı mı olduğuna karar verebilmek, şayet bozukluksa hangi bozukluk olduğunu tespit etmek, süreçle ilgili yanlışsız bilgiler edinmek, travmaları işleyerek travmatik olayın olumsuz tesirlerinden kurtulabilmek, his odaklı kalabilmek ve sağlıklı fikirler ile davranışlar geliştirebilmek ismine hem psikiyatri takviyesi birebir vakitte profesyonel bir psikoterapi hizmeti alınması kıymetlidir.
 
Üst