Duygular; bizim iç ve dış dünyamızda vücudumuzla tabir ettiğimiz reaksiyonlardır. Her birimizin hisleri kendine mahsustur. Yaşadığımız etraf, kişiliğimiz, travmalarımız, yani ruhsal yaşantımız birbirinden farklıdır. Herkes birebir olayı farklı yorumlayabilir, çeşitli hisler hissedebilir ve farklı yansılar verebilir. Birebir olaya bir çocuk ağlarken oburu kızabilir.
Araştırmalar; sonsuz sayıda hissimiz olduğunu söz etse de Paul Ekman kozmik altı hissimiz olduğunu ifde eder. Bunlar; kaygı, öfke, keder, memnunluk, şaşırma ve tiksinme. Bu hisleri herkes birebir biçimde hissetmiyor lakin tüm beşerler bu hisleri tıpkı yüz sözüyle yansıtıyor. Örneğin; şaşıran bir insanın gözleri ve ağzı açıktır. Öfkeli birisinin kaşları çatık, bakışları serttir. Bu hisler doğduğumuz andan itibaren bilişlerden de evvel bizde var olan hislerdir. Yeni doğmuş bir bebek düşünelim. Muhtaçlıklarını, isteklerini ağlayarak tabir eder, bunların doyurulmasıyla birlikte gülümseyerek rahat ve inançta olduğunu bize anlatır. Pekala ne oldu da yetişkin olduğumuzda niyetlerimizi epey düzgün tahlil ederken, hislerimizi manalandırmakta ve söz etmekte zorlanır olduk?
Duyguların kültüre bakılırsa çeşitlilik göstermesi, his tabirinin vücudumuzda farklı yansımasına yol açar. Bizim toplumumuzda cinsiyete göre birtakım hisler baskılanırken, kimi hisler da çok dozda söz ediliyor. Örneğin, bayanlar ağlama hissini rahat tabir ederken, öfkelendiğinde ise bu duyguyu baskılayabiliyor. Erkeklerde ise bu durum tam karşıtı olarak açığa çıkıyor Baskılanan his vücudumuza olumsuz bir semptom olarak yansır. Sağlıklı söz edilemeyen hisler, kalp çarpıntısı, kusma, mide bulantısı üzere somatik belirtilerle tepki vermemize yol açar. Hislerimizi bastırmadan gerçek söz edebilmemiz için çocuk yaştan itibaren duyguyu söz etmeyi öğretmeliyiz. Bebeğin gereksinimlerini hislerle söz etmesi bilişlerin varlığına karşın tabiri daha geç yaşlarda başladığı için hislerin varlığı en temelde başlar. Vakit ortasında bildiğimiz ve tanıdığımız hisleri kültürel niçinlerden dolayı baskılayarak kendimize yabancılaşmaktayız. bir müddetdir konuşmayan bir çocuğun neler yaşadığını hislerini gözlemleyerek anlayabiliriz. Örneğin; istismara uğrayan bir çocuk, gece kaygıyla uyanabilir, konuta bir yabancı geldiğinde ağlama krizine girebilir, hisleriyle yaşadıklarını söz etmeye çalışabilir. Lakin şu unutulmamalı, bir çocuk kronik bir biçimde korkuyor yahut ağlıyorsa kesinlikle dikkate alınmalı. Zira hisler kısa sürer. Etkinliklerle, oyunlarla, okuldaki öğretmenlerin ve ebeveynlerin bilinçlendirilmesiyle birlikte his farkındalığı oluşturabiliriz.
Çocukların büyümesi, okul çağına gelmesiyle bir arada analitik zeka birinci olarakliğimiz oldu. Günümüzde anne babaların gayesi, zihinsel maharetleri ve lisan maharetlerini hayli âlâ kullanabilen çocuklar yetiştirebilmek. Kendini tanımayan, neyi istediğini, muhtaçlığının ne olduğunu bilmeyen yetişkinler olduk. halbuki hislerini anlamayan, oburlarının ne hissettiğini önemsemeyen insanların çoğalması, empati problemini gündeme getirdi. Pekala ne yapmalıyız?
ilk vakit içinderda çocuklara, doğduğunda aslına bakarsanız bildikleri olan bu hisleri unutturmamak. Hislerini söz etmelerine müsaade vermek. Hislerin cinsiyete göre değişmediğini anlatmak: Örneğin; kız çocuğunun kızmasına, erkek çocuğunun da ağlamasına müsaade vermek. Etkinlilerle his alıştırmaları yapmak, ne düşünüyorsun sorusu yerine ne hissediyorsun sorusunu sormak. Ağladığında yahut korktuğunda kızmamak, anlamaya söz etmesine müsaade vermek. Korkak, sulu göz formunda çocuğu etiketlememek. Çocukları birbiriyle kıyaslamamak. Her çocuk biriciktir ve hisleri da kendine özeldir perspektifiyle sağlıklı bireyler yetiştirebilmek dileğiyle…
Araştırmalar; sonsuz sayıda hissimiz olduğunu söz etse de Paul Ekman kozmik altı hissimiz olduğunu ifde eder. Bunlar; kaygı, öfke, keder, memnunluk, şaşırma ve tiksinme. Bu hisleri herkes birebir biçimde hissetmiyor lakin tüm beşerler bu hisleri tıpkı yüz sözüyle yansıtıyor. Örneğin; şaşıran bir insanın gözleri ve ağzı açıktır. Öfkeli birisinin kaşları çatık, bakışları serttir. Bu hisler doğduğumuz andan itibaren bilişlerden de evvel bizde var olan hislerdir. Yeni doğmuş bir bebek düşünelim. Muhtaçlıklarını, isteklerini ağlayarak tabir eder, bunların doyurulmasıyla birlikte gülümseyerek rahat ve inançta olduğunu bize anlatır. Pekala ne oldu da yetişkin olduğumuzda niyetlerimizi epey düzgün tahlil ederken, hislerimizi manalandırmakta ve söz etmekte zorlanır olduk?
Duyguların kültüre bakılırsa çeşitlilik göstermesi, his tabirinin vücudumuzda farklı yansımasına yol açar. Bizim toplumumuzda cinsiyete göre birtakım hisler baskılanırken, kimi hisler da çok dozda söz ediliyor. Örneğin, bayanlar ağlama hissini rahat tabir ederken, öfkelendiğinde ise bu duyguyu baskılayabiliyor. Erkeklerde ise bu durum tam karşıtı olarak açığa çıkıyor Baskılanan his vücudumuza olumsuz bir semptom olarak yansır. Sağlıklı söz edilemeyen hisler, kalp çarpıntısı, kusma, mide bulantısı üzere somatik belirtilerle tepki vermemize yol açar. Hislerimizi bastırmadan gerçek söz edebilmemiz için çocuk yaştan itibaren duyguyu söz etmeyi öğretmeliyiz. Bebeğin gereksinimlerini hislerle söz etmesi bilişlerin varlığına karşın tabiri daha geç yaşlarda başladığı için hislerin varlığı en temelde başlar. Vakit ortasında bildiğimiz ve tanıdığımız hisleri kültürel niçinlerden dolayı baskılayarak kendimize yabancılaşmaktayız. bir müddetdir konuşmayan bir çocuğun neler yaşadığını hislerini gözlemleyerek anlayabiliriz. Örneğin; istismara uğrayan bir çocuk, gece kaygıyla uyanabilir, konuta bir yabancı geldiğinde ağlama krizine girebilir, hisleriyle yaşadıklarını söz etmeye çalışabilir. Lakin şu unutulmamalı, bir çocuk kronik bir biçimde korkuyor yahut ağlıyorsa kesinlikle dikkate alınmalı. Zira hisler kısa sürer. Etkinliklerle, oyunlarla, okuldaki öğretmenlerin ve ebeveynlerin bilinçlendirilmesiyle birlikte his farkındalığı oluşturabiliriz.
Çocukların büyümesi, okul çağına gelmesiyle bir arada analitik zeka birinci olarakliğimiz oldu. Günümüzde anne babaların gayesi, zihinsel maharetleri ve lisan maharetlerini hayli âlâ kullanabilen çocuklar yetiştirebilmek. Kendini tanımayan, neyi istediğini, muhtaçlığının ne olduğunu bilmeyen yetişkinler olduk. halbuki hislerini anlamayan, oburlarının ne hissettiğini önemsemeyen insanların çoğalması, empati problemini gündeme getirdi. Pekala ne yapmalıyız?
ilk vakit içinderda çocuklara, doğduğunda aslına bakarsanız bildikleri olan bu hisleri unutturmamak. Hislerini söz etmelerine müsaade vermek. Hislerin cinsiyete göre değişmediğini anlatmak: Örneğin; kız çocuğunun kızmasına, erkek çocuğunun da ağlamasına müsaade vermek. Etkinlilerle his alıştırmaları yapmak, ne düşünüyorsun sorusu yerine ne hissediyorsun sorusunu sormak. Ağladığında yahut korktuğunda kızmamak, anlamaya söz etmesine müsaade vermek. Korkak, sulu göz formunda çocuğu etiketlememek. Çocukları birbiriyle kıyaslamamak. Her çocuk biriciktir ve hisleri da kendine özeldir perspektifiyle sağlıklı bireyler yetiştirebilmek dileğiyle…