Özgüven (Benlik Saygısı) Nedir?

parakrali

Global Mod
Global Mod
Sıkça karşılaşılan, birden fazla yer ve vakitte duyulan, biroldukca şeyin sorumlusu olarak ortaya çıkan “öz güven” yani “benlik saygısı” aslında, bireyin kendine güvenmesi manasına gelmektedir. Öz itimat, kişinin kendisine yönelik olumlu hisler geliştirerek kendini güzel ve uzman hissetmesidir. Öz inanç (Benlik Saygısı) kişinin kendiyle ilgili yaptığı kıymetlendirme daha sonrasında kendinden mutlu olup olmaması, kendini bedensel ve ruhsal olarak kâfi, kuvvetli, değerli, başarılı sağlam bulup bulmamasıyla, kendisini nasıl bulduğuyla ilgili bir kavramdır. Kişinin kendinden hoşnut olması benlik hürmetinin ve öz itimadın yüksek olduğunun göstergesidir. Bireyin kendisine yönelik hoş, olumlu hisler geliştirmesi kararında bir daha bireyin kendisini hoş ve olumlu bir biçimde hissetmesi durumu olarak karşımıza çıkmaktadır. Benlik hürmeti (öz güven) kişinin başka beşerlerle nasıl bağlar kuracağını, alaka ortasında ki durum ve gücünü belirlemede ki en değerli ruhsal özellik olarak gözlemlenmektedir. Öz inanç, kişinin hayatıyla ilgili aldığı kararları gerçekleştirebilmesi için bireye cüret veren bir güçtür. Öz inanç (Benlik saygısı), bir insanın memnun ve başarılı bir hayat sürmesi için gereksinim duyduğu bir kişilik öğesidir.

bir daha öz itimat şu kavramlarla tanımlanabilir; fikirlerini kabul ettirmek, optimistlik, istekli olmak, sevgi, gurur, bağımsızlık, itimat, tenkitlere açık olmak, duygusal olgunluk ve kapasitesini yanlışsız kıymetlendirme hünerine sahip olmak. Öz itimat yani benlik hürmeti; bireyin kendisi ve yetenekleri hakkında olumlu ve gerçekçi bir anlayışa sahip olmaktır.

Birey şayet kendini âlâ hissederse, kendi özellikleri ile de barışık olur, etraftaki koşullar ve bireylerle de barışık olur. Birey, bu biçimde bir barışık olma durumunun kararında, yeni işlere ve projelere atılmaktan çekinmez. Bakıldığında öz inanç aslında; şimdiki “an”ını seven, geleceğinin güzel olacağına inanan bireylerin sahip olduğu temel bir nitelik olarak gözlemlenmektedir. beraberinde bu bireyler bu gününü seven, hamasetli ve yürekli bireylerdir. Ayrıyeten öz itimat, teşebbüslere açık bireylerde de bulunan ruhsal bir özellik olarak da ortaya çıkmaktadır.

Öz inanç (benlik saygısı) yürek ya da yüreklilikten farklıdır. Öz itimat sahibi insan, güzel ve makus istikametlerinin farkındadır lakin güzel taraflarını cesurca öne çıkarmaktan ya da makûs taraflarını geliştirmeye çalışmaktan çekinmez. Kendini olduğu üzere görür, kuvvetli ve zayıf taraflarını kabul eder.

Kişinin sahip olduğu öz itimat hem kendi iç dünyasında hem bireyler ortası ilgilerde birebir vakitte iş ömründe büyük kıymet taşır. Bir kişinin öz inancının olmaması diye bir şey kelam konusu değildir. Sadece düşük ve yüksek öz itimada sahip olmak olarak tanımlanan durum vardır.

Özgüven tam olarak bireyin “benlik”, “ideal benlik” ve “öz saygı” kavramlarıyla ilgilidir. “Benlik” ise kişinin “ben neyim?” sorusuna verdiği karşılıkla ilişkilidir. “İdeal benlik” olmak istediğim “ben” dir. “Özsaygı” ise kişinin ne olduğu ve ne olmak istediği içinde bulunan farkla ilgili hislerdir.

Ben, benlik ve kişilik çoklukla tıpkı manada kullanılır. Kişiyi o kişi yapar, kişiyi diğerlerinden ayıran his, tavır ve davranışların örgütlenmiş bütünlüğünü anlatır. Benlik kavramı, insanın kendi benliğini algılama ve kavrama biçimi olarak tanımlanır. Kişinin kendini nasıl görür ve kendisine nasıl bedel verir, bunları anlatır.

“Ben” yahut “Benlik” bağlantının merkezi olarak kabul edilebilir. Kişinin vücut yapısı ruhi ve toplumsal fonksiyonlarıyla kurmuş olduğu irtibattan gelen mesajların çözüldüğü ve yorumlandığı katmandır. Benliğin nazaranvlerinden en mühimleri şunlardır: İçgüdülerden ve dürtülerden kaynaklanan güdüleri denetim etmek ve düzenlemek; etrafla irtibat kurmak; gerçeği tanımak, denemek, anlamak; gerçeğe ahenk sağlamak; etraftan gelen uyarımları sınırlamak, sıralamak; algılamak, saklamak, yargıya varmak, kavramları birleştirmek; geleceğe ait beklentiler ve gayeler saptamak, telaştan kurtaran savunmalar düzenlemek.

Benlik, bireyin kendisi hakkında edindiği şuur, dış dünyanın direkt tesirlerine açık olan dürtülerin denetimini sağlayan katmandır.

Benlik kişinin kendisini başka bir birey olarak tanımlama tecrübesidir.

İnsanlardan gelecek olumlu yansılara kişi kendine verdiği bedeli koruyabilmesi için gerek duymaktadır. Benlik psikolojisi bunun ehemmiyetini vurgular.

Benlik, toplumsal etkileşimlerin kararında oluşur ve toplumsal pozisyonda yer alır, bu yüzden toplumsal bir eserdir. Benliği kişilikten de bu ayırır. Kişinin kendini nasıl algıladığı, kendisi ile ilgili farkındalığı benliktir.

Benlik, bireyin ihtiyaçlarını, yeteneklerini, güdülerini ve haklarını içeren bireye ilişkin özelliklerden oluşan bir varlık olarak görülmüştür. Benliğin yapısı, dünyayı, diğerlerini ve bireyin kendisini nasıl görüp algıladığını belirler, her türlü his fikir ve davranışı tesirler.

Bireyler, kendi benlikleriyle ilgili ülkü bir kuram geliştirirler. Bu bireyin olmak istediği bir kişiliktir. Birey var olan benliği yerine, olmak istediği benlik peşinde koşar. Kendine ülkü olarak aldığı bu benlik, gerçek benliğinden daha ileri, daha gelişmiş özellikler taşır. Birey hiç bir vakit olmak istediği bu ülkü benliğe ulaşamaz. Fakat bunun için gerekli özellikleri edinmeye çalışır. Bu durum bireyin tüketim alışkanlıklarında da kendini gösterir. Bireyler, kendilerini olmak istedikleri üzere gösterecek eserlere yönelme eğilimindedirler.

Öz hürmet ise; insanı kendi kişiliğini alçaltmaktan alıkoyan ve diğerlerince da alçaltılmayı beğenilen karşılamayan his, kendi özüne, kişiliğine beslediği hürmettir. Öz hürmeti düşük olan beşerler içlerinde bir yerlerde kendilerini kıymetsiz, kıymetsiz ve yeteneksiz oldukları niyetlerini devamlı beslerler. Sorumluluktan kaçarlar, yapan değillerdir ve mazeretler üretip, başarısızlıktan kaçarlar. Öz hürmeti yüksek olan beşerler ise daha öz inançlı, toplumsal ilgilerde de daha etkindirler. Bu şahıslar, kendileriyle uyumlu ve yaptıklarından hoşnut olma duygusu arasındadirler. Başta kendilerine hürmet duyduklarından diğerlerini olduğu üzere kabul etmeleri ve aşağılık duygusu yaşamamaları da direkt kolaylaşmış olur. Kendine hürmet duymayan insanlarsa tıpkı kendilerine yaptıkları üzere etraflarındaki insanlara da kıymetsiz birey muamelesi yaparlar.

Daha net anlatmak gerekirse; bizim şu anda var olan halimizle, aslında olmak istediğimiz kişilik içindeki fark azsa ya da hiç yoksa öz inancımız çok yüksek, ortadaki bu fark fazlaysa öz inancımız düşük olur. Yaşımız kaç olursa olsun, şayet olmak istediğimiz yerde, pozisyonda, psikolojide değilsek, maalesef öz inancımız düşüyor, öz inanç eksikliği yaşıyoruz.

Öz itimadın bir öteki tarifi da iç itimat ve dış inançla bağdaşıktır. İç inancımız; kendini sevme, kendini tanıma, bariz gayeler koyabilme, olumlu düşünme ögelerden oluşur. Kendini tanıyan, seven, kendinden hoşnut olan, kendisiyle barışık olan insanların iç itimatları yüksektir. Dış itimat ise bireyin iç inançla bir arada sahip olduğu özelliklerini dış etrafa karşı yansıtabilme durumumuzdur. Kişi, etrafındaki bireylere kendisinden hoşnut ve emin olduğuna yönelik gösterdiği tutum, tavır ve davranışlardır. Bağlantı ve kişinin hislerini denetim edebilmesi aslında dış itimadın ögeleridir

Kişinin öz inancı pozisyonuna, şartlara, periyotlara göre değişiklik gösterir ve burada düşük ya da yüksek öz itimat halinde nitelendirilir.
 
Üst