Eşlerin birbirlerine ve çocuklarına gereken ilgiyi göstermemeleri, telefonda hayli fazla vakit geçirmeleri, aslî bakılırsavlerini ihmâl etmeleri kararı aile ortasında huzursuzluklar yaşanması kaçınılmaz oluyor. Ailesinin ve kendi hayatından çaldığı vaktin bedelini fakat sıhhatini yitirdiği yahut ailesini kaybettiğinde fark ediyor kişi.
TEKNOLOJİ, hayatımızın ayrılmaz bir modülü hâline geldi. İnsanoğlunun sabah uyanır uyanmaz yaptığı birinci iş, telefonuna bakmak, “Acaba bir şeyleri kaçırdım mı?” diye denetim etmek… Elektrik kesintisi olunca güya hayat durmuş üzere hissediliyor.
Teknoloji mi bizi, biz mi teknolojiyi yönetiyoruz? Bunu kendimize sormamız gerekir. Şayet vaktimizin kıymetli bir kısmını kapsıyor, beşerlerle irtibatımıza ziyan veriyorsa burada “bağımlılıktan” bahsedebiliriz.
Bağımlılık, “kişinin kullandığı bir obje yahut yaptığı bir hareket üzerinde denetimini kaybetmesi ve onsuz bir ömür sürememeye başlamasıdır”. Yani kullanım ve davranışta irade kalkar ve kişi istese de, istemese de bağımlı kullanması yahut davranışı sürdürür. (Yeşilay)
Kullanım ve davranış, ömrün önemli bir kısmını kaplar; kişi, vaktinin büyük bir kısmını ve gücünü bağımlı olduğu hususa yahut harekete ayırır bağımlılıkta.
Mobil aygıtlar etrafımızı sardı. Nereye başımızı çevirsek, herkes telefonunun ekranına gömülmüş vaziyette. “kimi vakit kitapların yerini telefonlar mı aldı?” diye düşünmüyor değilim.
“Bağımlılık” dediğimiz vakit aklınıza yalnızca uyuşturucu, alkol yahut tütün geliyorsa yanılıyorsunuz. Şayet birkaç dakikada bir telefonunuza göz atma muhtaçlığı hissediyor ve telefonsuz bir odadan öteki odaya geçmiyorsanız, makûs bir haberimiz var: Siz de bir bağımlısınız! (Ya da bağımlı olma yolunda ilerliyorsunuz.)
Özellikle iletileşme, oyun ve toplumsal medya uygulamaları, telefon bağımlılığının esas sebepleri içindedır. Hem gençlerin, birebir vakitte yetişkinlerin daima olarak toplumsal medyaya ve internete “bağlı olma” gereksinimi hissetmeleri sıra dışı bir durum değildir. Bu çoklukla ergenlerde bir şeyleri kaçırma ve dışarıda bırakılma korkusuna niye olur.
“Acaba ben de telefon bağımlısı mıyım?” diye düşünüyorsanız, şu belirtilere bakarak fikir sahibi olabilirsiniz: Sık sık telefonu denetim etme muhtaçlığı; telefondan uzak kalındığında mahrumluk belirtileri gösterme, sonlanma, hayata küsme; telefonda geçirilen vakit niçiniyle iş ve okul randımanında düşüş; toplumsal hayata karışmaktan kaçınma; telefonda fazla vakit geçirilmesi sebebiyle uyku ve yeme tertibinde bozukluklar; ruhsal, toplumsal, isimli ya da bedensel bir sorun oluşturmasına karşın teknoloji kullanmasına devam edilmesi.
İnsan gece yatıp sabah kalktığında bağımlı olarak uyanmaz. Bu bir müddetçtir, adım adım ilerler. Bu adımlar bağımlılığın gelişmekte olduğuna dair ciddiye almamız gereken işaretlerdir.
yaşamımıza yeni sözler girdi. Bunlardan biri “Nomofobi” (İngilizce “no-mobile-phone phobia”). Cep telefonundan farklı kalındığında panikleme ve ümitsizliğe düşme korkusu. Bu bireylerde telefondan kısa bir süre uzak kalınması durumunda dürtüsel bozukluklar, öfke hâli ve odaklanma kuvvetliğü ortaya çıktığı gözlemlenmiştir.
“Phantom titreşim sendromu” ise her an telefon çalıyormuş hissi olarak biliniyor. “Hayâlet titreşim sendromu” olarak da bilinen bu bozuklukta telefon çalmasa bile kişi çalıyormuş hissine kapılır.
Textaphrenia, “mesaj takıntısı” olarak biliniyor. Bu bozuklukta şahıslar e-posta ya da SMS’lerinin gidip gitmediğine dair bir telaş yaşarlar.
Hayat kuralları bizi bağımlı olmaya mı itiyor?
İçinde bulunduğumuz hayat kurallarının bize getirdiği yalnızlaşma ve yabancılaşma duygusu, artık gerçek ortamda değil, sanal ortamda var olmaya başlıyor. Ve her gün bununla sanal âleme yeni şeyler eklenerek insanlara güzel ve cazip gösterilmeye çalışılıyor. Yalnız ömür sürmeye gerçek itiliyor insanoğlu. Sonuç olarak mutsuz, memnuniyetiz, ağaçtan ve topraktan uzak hayat süren, özünden koparılmış bir toplum hâlini aldık. Bunların hepsi ruhsal rahatsızlıklara yol açtığı üzere, telefon bağımlılığını da arttırıyor. Yalnızlık arttıkça, nomofobi mümkünlüğü da artıyor.
Yalnızlık duygusu yaşayan beşerler, telefon ve sair toplumsal siteler ile bağlarını kuvvetlendirirken, yüz yüze irtibat kurmayı yavaş yavaş azaltmaya başladılar. Bunun kararı olarak yüz yüze bağlantı eksikliği insanlarda yaygın bir biçimde “yalnızlık” duygusu uyandırmış oluyor.
Teknoloji yüz yüze bağlantısı unutturdu. Yurt haricinde yapılan bir araştırma kararına bakılırsa, günde toplam sekiz saatini sanal irtibat kurarak geçiren gençlerin konuşurken muhatapları ile göz kontağı kuramadıkları ya da gözlerini kaçırdıkları gözlemlenmiştir. Bağlantıysa karşılıklı bir etkileşim sürecidir. Tesirli bağlantı bireyin kendisini tanımasına, tavırlarının farkında bulunmasına imkan sağlar.
Bağımlılık şahsa hem ruhsal, hem bedensel olarak ziyan verir. Bağımlılığın bedensel zararlarına göz atacak olursak, uzun müddet hareketsiz biçimde durmak, teknoloji kullanmasına bağlı olarak iskelet ve kas sisteminde hasarlar oluşturur. Duruş bozuklukları ortaya çıkar. Göz ile ilgi sorunlara ve lisan hünerlerinde gerilemeye yol açabilir. Ruhsal ziyanları ise bilhassa çocuklarda ve ergenlerde uygun olmayan içerikle müsabaka riski arttığı üzere empati hissinin körelmesine, zalimce yapılan yorumlar niçini ile berbatlığın bayağılaşmasına, dikkat eksikliğinin ortaya çıkmasına ve artmasına, tahammül düzeyinin zayıflamasına sebep olabilir. Vakti yönetme kuvvetliğü, gerçek hayata karışmaktan korkma, öfke ya da mahrumluk belirtileri gösterme üzere tasa bozuklukları da yaşanabilir.
Araştırmalar, otomobil kullanırken ileti yazmak ve gelen iletiye yanıt vermenin alkollü otomobil kullanmak kadar tehlikeli olduğu ortaya koymuştur. Beşerler araç kullanırken birkaç işi bir ortada yapmaya çalışıyorlar. Hem yola, hem telefonun ekranına baktıkları için dikkatleri dağılıyor ve bu biçimdece hem kendi canlarını, hem oburlarının ömrünü tehlikeye atmış oluyorlar.
Teknoloji bağımlılığı beyni nasıl etkiliyor?
Nörolojik seviyede teknolojiyi çok derecede kullanmak, uyuşturucu, alkol ve başka bağımlılık yapan hususları kullanmak ile tıpkı şey olmasa da beyin her iki bağımlılığı da birebir biçimde işler. Kişinin oynadığı oyunda üst düzeye gelmesi yahut fotoğraflarına beğeni alması, beynin dopamin ve öteki yeterli hissettiren kimyasalları salgılamasına yol açar. vakit içinde kişi bu memnunluk hormonunun tesirini tekrar yine yaşamak ister. Bundan dolayı daha fazla beğeni ve oyun oynama isteği doğar.
Farkında değiliz fakat teknoloji yüzünden beynimiz tembelleşiyor, daha fazlaca unutuyoruz. Düşünme, sorgulama, araştırma üzere beyni besleyen yetilerimiz vakit içinde köreliyor. Son vakit içinderda, ne sorulursa sorulsun, bilhassa gençler ve çocuklar sorunun karşılığını bilgisayarda arar oldular. Bu durum bilhassa beyni gelişmekte olan çocukların niyet gücünü ve öğrenme kapasitesini azaltmaktadır. Beyin çalışmazsa, bir süre daha sonra fikir işlevi yavaşlar ve unutkanlıklar kaçınılmaz olur.
Aşırı internet ve cep telefonu kullanması sebebiyle aile içi bağlarda meseleler yaşandığını görüyoruz. Eşlerin birbirlerine ve çocuklarına gereken ilgiyi göstermemeleri, telefonda fazlaca fazla vakit geçirmeleri, aslî vazifelerini ihmâl etmeleri kararı aile ortasında huzursuzluklar yaşanması kaçınılmaz oluyor. Ailesinin ve kendi hayatından çaldığı vaktin pahasını lakin sıhhatini yitirdiği yahut ailesini kaybettiğinde fark ediyor kişi.
Giden geri gelmiyor; bunun için vaktin, sıhhatin ve sevdiklerinizin değerini bilin!
TEKNOLOJİ, hayatımızın ayrılmaz bir modülü hâline geldi. İnsanoğlunun sabah uyanır uyanmaz yaptığı birinci iş, telefonuna bakmak, “Acaba bir şeyleri kaçırdım mı?” diye denetim etmek… Elektrik kesintisi olunca güya hayat durmuş üzere hissediliyor.
Teknoloji mi bizi, biz mi teknolojiyi yönetiyoruz? Bunu kendimize sormamız gerekir. Şayet vaktimizin kıymetli bir kısmını kapsıyor, beşerlerle irtibatımıza ziyan veriyorsa burada “bağımlılıktan” bahsedebiliriz.
Bağımlılık, “kişinin kullandığı bir obje yahut yaptığı bir hareket üzerinde denetimini kaybetmesi ve onsuz bir ömür sürememeye başlamasıdır”. Yani kullanım ve davranışta irade kalkar ve kişi istese de, istemese de bağımlı kullanması yahut davranışı sürdürür. (Yeşilay)
Kullanım ve davranış, ömrün önemli bir kısmını kaplar; kişi, vaktinin büyük bir kısmını ve gücünü bağımlı olduğu hususa yahut harekete ayırır bağımlılıkta.
Mobil aygıtlar etrafımızı sardı. Nereye başımızı çevirsek, herkes telefonunun ekranına gömülmüş vaziyette. “kimi vakit kitapların yerini telefonlar mı aldı?” diye düşünmüyor değilim.
“Bağımlılık” dediğimiz vakit aklınıza yalnızca uyuşturucu, alkol yahut tütün geliyorsa yanılıyorsunuz. Şayet birkaç dakikada bir telefonunuza göz atma muhtaçlığı hissediyor ve telefonsuz bir odadan öteki odaya geçmiyorsanız, makûs bir haberimiz var: Siz de bir bağımlısınız! (Ya da bağımlı olma yolunda ilerliyorsunuz.)
Özellikle iletileşme, oyun ve toplumsal medya uygulamaları, telefon bağımlılığının esas sebepleri içindedır. Hem gençlerin, birebir vakitte yetişkinlerin daima olarak toplumsal medyaya ve internete “bağlı olma” gereksinimi hissetmeleri sıra dışı bir durum değildir. Bu çoklukla ergenlerde bir şeyleri kaçırma ve dışarıda bırakılma korkusuna niye olur.
“Acaba ben de telefon bağımlısı mıyım?” diye düşünüyorsanız, şu belirtilere bakarak fikir sahibi olabilirsiniz: Sık sık telefonu denetim etme muhtaçlığı; telefondan uzak kalındığında mahrumluk belirtileri gösterme, sonlanma, hayata küsme; telefonda geçirilen vakit niçiniyle iş ve okul randımanında düşüş; toplumsal hayata karışmaktan kaçınma; telefonda fazla vakit geçirilmesi sebebiyle uyku ve yeme tertibinde bozukluklar; ruhsal, toplumsal, isimli ya da bedensel bir sorun oluşturmasına karşın teknoloji kullanmasına devam edilmesi.
İnsan gece yatıp sabah kalktığında bağımlı olarak uyanmaz. Bu bir müddetçtir, adım adım ilerler. Bu adımlar bağımlılığın gelişmekte olduğuna dair ciddiye almamız gereken işaretlerdir.
yaşamımıza yeni sözler girdi. Bunlardan biri “Nomofobi” (İngilizce “no-mobile-phone phobia”). Cep telefonundan farklı kalındığında panikleme ve ümitsizliğe düşme korkusu. Bu bireylerde telefondan kısa bir süre uzak kalınması durumunda dürtüsel bozukluklar, öfke hâli ve odaklanma kuvvetliğü ortaya çıktığı gözlemlenmiştir.
“Phantom titreşim sendromu” ise her an telefon çalıyormuş hissi olarak biliniyor. “Hayâlet titreşim sendromu” olarak da bilinen bu bozuklukta telefon çalmasa bile kişi çalıyormuş hissine kapılır.
Textaphrenia, “mesaj takıntısı” olarak biliniyor. Bu bozuklukta şahıslar e-posta ya da SMS’lerinin gidip gitmediğine dair bir telaş yaşarlar.
Hayat kuralları bizi bağımlı olmaya mı itiyor?
İçinde bulunduğumuz hayat kurallarının bize getirdiği yalnızlaşma ve yabancılaşma duygusu, artık gerçek ortamda değil, sanal ortamda var olmaya başlıyor. Ve her gün bununla sanal âleme yeni şeyler eklenerek insanlara güzel ve cazip gösterilmeye çalışılıyor. Yalnız ömür sürmeye gerçek itiliyor insanoğlu. Sonuç olarak mutsuz, memnuniyetiz, ağaçtan ve topraktan uzak hayat süren, özünden koparılmış bir toplum hâlini aldık. Bunların hepsi ruhsal rahatsızlıklara yol açtığı üzere, telefon bağımlılığını da arttırıyor. Yalnızlık arttıkça, nomofobi mümkünlüğü da artıyor.
Yalnızlık duygusu yaşayan beşerler, telefon ve sair toplumsal siteler ile bağlarını kuvvetlendirirken, yüz yüze irtibat kurmayı yavaş yavaş azaltmaya başladılar. Bunun kararı olarak yüz yüze bağlantı eksikliği insanlarda yaygın bir biçimde “yalnızlık” duygusu uyandırmış oluyor.
Teknoloji yüz yüze bağlantısı unutturdu. Yurt haricinde yapılan bir araştırma kararına bakılırsa, günde toplam sekiz saatini sanal irtibat kurarak geçiren gençlerin konuşurken muhatapları ile göz kontağı kuramadıkları ya da gözlerini kaçırdıkları gözlemlenmiştir. Bağlantıysa karşılıklı bir etkileşim sürecidir. Tesirli bağlantı bireyin kendisini tanımasına, tavırlarının farkında bulunmasına imkan sağlar.
Bağımlılık şahsa hem ruhsal, hem bedensel olarak ziyan verir. Bağımlılığın bedensel zararlarına göz atacak olursak, uzun müddet hareketsiz biçimde durmak, teknoloji kullanmasına bağlı olarak iskelet ve kas sisteminde hasarlar oluşturur. Duruş bozuklukları ortaya çıkar. Göz ile ilgi sorunlara ve lisan hünerlerinde gerilemeye yol açabilir. Ruhsal ziyanları ise bilhassa çocuklarda ve ergenlerde uygun olmayan içerikle müsabaka riski arttığı üzere empati hissinin körelmesine, zalimce yapılan yorumlar niçini ile berbatlığın bayağılaşmasına, dikkat eksikliğinin ortaya çıkmasına ve artmasına, tahammül düzeyinin zayıflamasına sebep olabilir. Vakti yönetme kuvvetliğü, gerçek hayata karışmaktan korkma, öfke ya da mahrumluk belirtileri gösterme üzere tasa bozuklukları da yaşanabilir.
Araştırmalar, otomobil kullanırken ileti yazmak ve gelen iletiye yanıt vermenin alkollü otomobil kullanmak kadar tehlikeli olduğu ortaya koymuştur. Beşerler araç kullanırken birkaç işi bir ortada yapmaya çalışıyorlar. Hem yola, hem telefonun ekranına baktıkları için dikkatleri dağılıyor ve bu biçimdece hem kendi canlarını, hem oburlarının ömrünü tehlikeye atmış oluyorlar.
Teknoloji bağımlılığı beyni nasıl etkiliyor?
Nörolojik seviyede teknolojiyi çok derecede kullanmak, uyuşturucu, alkol ve başka bağımlılık yapan hususları kullanmak ile tıpkı şey olmasa da beyin her iki bağımlılığı da birebir biçimde işler. Kişinin oynadığı oyunda üst düzeye gelmesi yahut fotoğraflarına beğeni alması, beynin dopamin ve öteki yeterli hissettiren kimyasalları salgılamasına yol açar. vakit içinde kişi bu memnunluk hormonunun tesirini tekrar yine yaşamak ister. Bundan dolayı daha fazla beğeni ve oyun oynama isteği doğar.
Farkında değiliz fakat teknoloji yüzünden beynimiz tembelleşiyor, daha fazlaca unutuyoruz. Düşünme, sorgulama, araştırma üzere beyni besleyen yetilerimiz vakit içinde köreliyor. Son vakit içinderda, ne sorulursa sorulsun, bilhassa gençler ve çocuklar sorunun karşılığını bilgisayarda arar oldular. Bu durum bilhassa beyni gelişmekte olan çocukların niyet gücünü ve öğrenme kapasitesini azaltmaktadır. Beyin çalışmazsa, bir süre daha sonra fikir işlevi yavaşlar ve unutkanlıklar kaçınılmaz olur.
Aşırı internet ve cep telefonu kullanması sebebiyle aile içi bağlarda meseleler yaşandığını görüyoruz. Eşlerin birbirlerine ve çocuklarına gereken ilgiyi göstermemeleri, telefonda fazlaca fazla vakit geçirmeleri, aslî vazifelerini ihmâl etmeleri kararı aile ortasında huzursuzluklar yaşanması kaçınılmaz oluyor. Ailesinin ve kendi hayatından çaldığı vaktin pahasını lakin sıhhatini yitirdiği yahut ailesini kaybettiğinde fark ediyor kişi.
Giden geri gelmiyor; bunun için vaktin, sıhhatin ve sevdiklerinizin değerini bilin!